Terapia fagowa to obiecująca alternatywa dla antybiotyków w leczeniu infekcji wywołanych przez groźne patogeny. I chociaż bakterie stają się odporne na zastosowane fagi, to mogą pozostać mniej zjadliwe, czyli mniej chorobotwórcze. Naukowcy chcą to sprawdzić.
Trzy grupy badawcze: z Wrocławia, Neapolu i Belfastu jednoczą siły, żeby kompleksowo przyjrzeć się temu problemowi i ocenić, czy leczenie fagami rzeczywiście w każdym przypadku, jeśli nie niszczy, to przynajmniej osłabia zjadliwe drobnoustroje.
"Badania kliniczne wskazują, że leczenie fagami jest skuteczne. Niestety, efekty terapii nie zawsze są nieprzewidywalne ze względu na takie czynniki, jak różna lokalizacja zakażenia, rodzaj zastosowanego faga, rodzaj i stan populacji bakterii" - tłumaczy prof. dr hab. prof. dr hab. Zuzanna Drulis-Kawa z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Podkreśla, że efekty uboczne wygenerowanej oporności na faga w trakcie terapii nie są znane. Nie wiadomo, czy bakterie oporne na fagi będą wykazywać zwiększoną lub zmniejszoną wirulencję. Zbadać należy ich tolerancję na antybiotyki i sprawdzić, czy może będą miały tendencję do wchodzenia w fazę spoczynku lub formy przetrwałe.
Wirulencja to inaczej zjadliwość, zdolność drobnoustrojów do wywoływania zmian chorobowych w organizmach żywych. Naukowcy stawiają hipotezę, że nawet jeśli bakteria zmutuje i stanie się oporna na fagi, to jest prawdopodobne, że będzie mniej chorobotwórcza, a zatem bardziej wrażliwa na mechanizmy obronne układu immunologicznego.
Zazwyczaj prace nad fagami skupiają się na ich biologii i genetyce. Natomiast doświadczenia nad terapią fagową poświęcone są dawkowaniu, dystrybucji i efektywności cząstek fagowych.
Zespół prof. Drulis-Kawy z Uniwersytetu Wrocławskiego ma doświadczenie w biologii, genetyce i genomice fagów, a także charakterystyce enzymów fagowych degradujących glikany bakteryjne. Zespół prof. Miguela Valvano z Queen University w Belfaście bada zjadliwość bakterii oportunistycznych, w tym interakcje bakterii z mechanizmami immunologicznymi człowieka. Grupa prof. Antonio Molinaro z Uniwersytetu w Neapolu za pomocą zaawansowanych narzędzi, charakteryzuje struktury glikanów bakteryjnych i bada ich interakcje z degradującymi je enzymami.
"Dla większości fagów receptorem docelowym na komórce bakterii są wielocukrowe struktury powierzchniowe. Służą one jednocześnie za wzorce molekularne rozpoznawane przez układ odpornościowy. Stanowią także barierę ochronną przed wnikaniem antybiotyków do wnętrza bakterii. Utrata lub zmiana tych struktur warunkująca powstanie oporności na fagi, może jednocześnie skutkować zmniejszeniem wirulencji bakterii" - przewiduje prof. Drulis-Kawa.
PAP - Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk
kol/ agt/
