Deklarację Współpracy Sieci Akademicko-Analitycznej Trójkąta Lubelskiego podpisali w poniedziałek w Trybunale Koronnym w Lublinie przedstawiciele uczelni, instytutów i instytucji eksperckich z Wilna, Kowna, Kijowa, Lwowa i Lublina.

Uczestniczący w uroczystości wiceminister Klarkowski przywołał deklarację ministrów spraw zagranicznych państw Trójkąta Lubelskiego. Wymieniał też elementy wspólnego dziedzictwa: spuściznę Rzeczpospolitej Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, XVIII-wieczny dokument "Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów" oraz świadomość tego, że każdy z trzech narodów dziedziczy po Rzeczpospolitej demokratyczne zasady, prawa obywatelskie, tradycję obrony podmiotowości politycznej państwa i honoru narodu oraz sprzeciwu wobec tyranów.

"Dziś jasno widzimy, jak słuszne było podjęcie przez Litwę, Polskę i Ukrainę współpracy w zakresie bezpieczeństwa regionalnego i przeciwdziałania agresji Rosji" – przyznał Klarkowski.

"Tylko militarne zwycięstwo Ukrainy może przynieść jej i Europie trwały i sprawiedliwy pokój. W związku z tym – podczas ostatniej wizyty prezydenta Zełenskiego w Polsce 5 kwietnia tego roku – podpisaliśmy stosowne dokumenty dotyczące zakupu polskiego uzbrojenia przez Ukrainę, Polska wysłała czołgi Leopard na Ukrainę w ramach międzynarodowej koalicji, Polska służy również jako centralny węzeł tranzytowy dla darowizn broni dla Ukrainy" – powiedział, dodając, że większość zachodniej pomocy wojskowej trafia na Ukrainę przez granicę z Polską.

Mówiąc o działaniach, na których koncentruje się Polska, wymienił: wsparcie polityczno-dyplomatyczne Ukrainy, w tym sferze militarnej, wspieranie jej procesu akcesji do Unii Europejskiej i innych potrzeb, zwłaszcza energetycznych, humanitarnych i finansowych w celu jej powojennej odbudowy. "Jak najszybsze rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą jest priorytetem politycznym Polski" - stwierdził.

Jak podał, odbudowa jest dla Ukrainy "szansą na osiągnięcie wysokich międzynarodowych standardów w zakresie polityki klimatycznej, cyfryzacji i przestrzegania praworządności mimo tragicznych okoliczności wojny".

Przytoczył słowa premiera Mateusza Morawieckiego, który podczas spotkania z premierem Ukrainy Denysem Szmyhalem i premier Litwy Ingridą Szimonyte powiedział, że "Polska i Litwa będą wspierać Ukrainę tak długo, jak będzie to potrzebne".

"To są przesłanki, które każą nam oczekiwać od państwa pomocy merytorycznej przy podejmowaniu decyzji, przy oszacowaniu skuteczności programów, które podejmujemy. Wiążemy duże nadzieje z funkcjonowaniem tej nowej struktury" – powiedział Klarkowski, zwracając się do sygnatariuszy deklaracji utworzenia Akademicko-Analitycznego Trójkąta Lubelskiego.

Dyrektor Instytutu Nauk o Polityce i Administracji UMCS prof. Marek Pietraś stwierdził, że deklaracja nawiązuje do podpisanej trzy lata temu deklaracji ministrów spraw zagranicznych Polski, Litwy i Ukrainy o utworzeniu Trójkąta Lubelskiego. Jak zauważył, istotnym jej elementem było zachęcanie do współpracy ośrodków akademickich i analitycznych tych trzech państw.

Argumentując potrzebę współpracy prof. Pietraś wskazał na zmieniającą się przestrzeń geopolityczną, w tym agresję Rosji na Ukrainę. "Uznaliśmy, że struktury polityczne Trójkąta Lubelskiego potrzebują analitycznego wsparcia, diagnozowania szybko zmieniającej się rzeczywistości, formułowania argumentacji politycznych z uwzględnieniem tego, co byśmy dzisiaj nazwali tożsamością środkowoeuropejską" – powiedział.

Mówiąc o celach tworzenia sieci akademicko-analitycznej wymienił: łączenie tego co akademickie i ekspertyzowo-doradcze, diagnozowanie zmieniającej się rzeczywistości i formułowanie opinii dla ośrodków decyzyjnych Polski, Litwy i Ukrainy, rozwijanie badań stosunków międzynarodowych i pozycji ośrodków akademickich i analitycznych z naszej części Europy, wzmacnianie współpracy z ośrodkami z Ukrainy oraz wzmacniane ich pozycji.

Jak podali organizatorzy, Akademicko-Analityczny Trójkąt Lubelski utworzono z inicjatywy Instytutu Europy Środkowej i Instytutu Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Deklarację podpisano podczas Lublin Central Europe Forum 2023, które odbywa się w dniach 29-30 maja. W programie konferencji dyskusje m.in. o powojennej odbudowie Ukrainy, bezpieczeństwie państw bałtyckich, Bałkanach i wyzwaniach stojących przed Grupą Wyszehradzką.(PAP)

Autor: Piotr Nowak

pin/ ann/