Kobieca siła na lodowych krańcach świata
Choć dzisiaj zimowanie kobiet w rejonach polarnych nikogo nie dziwi, to jeszcze w połowie XX wieku było dla wielu nie do pomyślenia. Historie polskich kobiet, które dotarły do Arktyki i Antarktyki opisuje Dagmara Bożek w książce pt. „Polarniczki. Zdobywczynie podbiegunowego świata”.
Autorka opisuje świat wypraw polarnych z perspektywy kobiet – świat, który sama poznała, biorąc udział w dwóch wyprawach polarnych (na północ i południe).
Początek udziału kobiet w wyprawach polarnych to koniec lat 50. XX wieku (Zofia Michalska – do Arktyki, 1958 r. oraz Alina Centkiewicz – do Antarktyki, 1959 r.). Książka zaczyna się właśnie od historii pionierek, które musiały przecierać szlaki w środowisku wówczas zdominowanym przez mężczyzn, niejednokrotnie udowadniając swoją pracą, odwagą i uporem, że są co najmniej równie kompetentne co męska część zespołu.
Dagmara Bożek przedstawia historie kilkudziesięciu polskich polarniczek – od pionierek po współczesne badaczki. Większość rozdziałów przedstawia fakty związane z wykształceniem polarniczek, ich pracą naukową i drogą, jaką przeszły zanim trafiły na wyprawy; są oczywiście też wspomnienia z samych wyjazdów opisujące m.in. codzienną pracę na stacji.
Nie brakuje anegdotek np. o spotkaniu się na wyprawie polarnej autorki książki z jedną z bohaterek, które nie należało do przyjemnych (choć panie po latach wszystko sobie wyjaśniły).
Autorka porusza także aspekty socjologiczne np. związane ze stereotypem, jakoby kobieta miała wprowadzać zamęt i napięcie w męskiej grupie.
Od czasu pierwszych polskich polarniczek do teraz w polskich wyprawach polarnych wzięło udział ponad 400 kobiet. Dane te są na bieżąco aktualizowane i publikowane na stronie projektu „Polarniczki”– popularnonaukowego przedsięwzięcia poświęconego historii polskich badaczek Arktyki i Antarktyki, w ujęciu historycznym i współczesnym.
Latem 2023 r. planowana jest premiera filmu dokumentalnego pt. „Polarniczki”, inspirowanego książką Dagmary Bożek.
Książkę wydało Wydawnictwo Mando.
Agnieszka Kliks-Pudlik
