Do zderzenia pojazdów z jeleniami najczęściej dochodzi jesienią. Według danych przedstawionych przez naukowców z University of Washington, każdego roku w USA dochodzi do około 2,1 miliona tego rodzaju kolizji. Ginie w nich około 440 osób, 59 000 zostaje rannych, a związane z tymi wypadkami koszty przekraczają 10 miliardów dolarów.

Jak wskazują biolodzy, jelenie są najbardziej aktywne w porze wschodu i zachodu słońca. Wtedy też najczęściej zapuszczają się na autostrady. W tym samym czasie na drogi trafia wielu kierowców dojeżdżających do pracy, do szkoły czy powracających do domu.

„Kolizje dzikich zwierząt z pojazdami są ogromnym i narastającym problemem – powiedział w oświadczeniu Calum Cunningham z University of Washington. - Istnieją koszty społeczne – ludzie zabici i ranni – i jest to również problem ochrony przyrody, ponieważ to jedno z największych źródeł śmiertelności dzikich zwierząt spowodowanej przez człowieka”.

Naukowcy z University of Washington przeanalizowali pochodzące z 23 stanów dane dotyczące ponad miliona wypadków z lat 1994-2021 i odkryli, że w ciągu dwóch godzin po zachodzie słońca zderzenia jeleni z pojazdami były 14 razy bardziej prawdopodobne niż w ciągu dwóch godzin przed zachodem, przy czym prawie dziesięć procent wszystkich wypadków miało miejsce w ciągu dwóch tygodni od przejścia z czasu letniego na czas zimowy. Do zdecydowanej większości kolizji dochodziło z udziałem dwóch gatunków: jelenia wirginijskiego (zwanego też mulakiem białoogonowym), który dominuje we wschodniej części Stanów Zjednoczonych oraz mulaka czarnoogonowego, który występuje częściej w zachodniej części kraju.

„Uważamy, że ten jesienny skok naprawdę ma miejsce z powodu nakładania się dwóch czynników: sezonu godowego i zmiany czasu letniego na czas standardowy” – powiedziała prof. Laura Prugh z University of Washington. „Nie obserwujemy podobnej zmiany dotyczącej kolizji z jeleniami przy wiosennej zmianie czasu i uważamy, że jest to częściowo spowodowane tym, że wiosna nie jest sezonem godowym jeleni”.

Analiza wykazała, że gdyby wprowadzono na stałe czas letni, dzięki późniejszej godzinie zmierzchu i lepszej widoczności w porze największej ruchliwości ludzi i zwierząt nie doszłoby do tysięcy kolizji z jeleniem, co skutkowałoby mniejszą liczbą zgonów i mniejszymi uszkodzeniami mienia. Według obliczeń można by co roku ocalić życie 33 ludzi i 36 550 jeleni, uniknąć obrażeń u 2054 osób oraz zapobiec uszkodzeniom pojazdów o wartości 1,19 miliarda dolarów.

„Dzisiejsi ludzie mają +wieczorne nastawienie+: wstajemy później i pozostajemy aktywni później niż każe nam Słońce – powiedział Cunningham. - Jeśli ludzie myślą o tym, co mogą zrobić dla dzikiej przyrody i dla własnego życia, ograniczenie jazdy, gdy jest ciemno mogłoby znacznie pomóc”.

DOI: 10.1016/j.cub.2022.10.007 (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/