„To jedno z pierwszych osobistych spotkań audiologów, otorynolaryngologów, foniatrów, akustyków i specjalistów dziedzin pokrewnych po pandemicznej przerwie, więc jesteśmy pewni, że to międzynarodowe spotkanie będzie obfitować w nowe pomysły i projekty” – powiedział w poniedziałek prof. Henryk Skarżyński, prezydent tegorocznego Kongresu.

Jak poinformował PAP specjalista, w kongresie uczestniczą światowi eksperci w dziecinie otolaryngologii, audiologii i foniatrii, m.in. prof. Kurt Stephan z Austrii, prezydent International Society of Audiology (ISA), jeden z najwybitniejszych specjalistów w dziedzinie audiologii i prekursor w zastosowaniu badań obiektywnych w procesie dopasowania implantu. „Są też prof. Olivier Sterkers z Francji, światowej sławy chirurg podstawy czaszki, prof. Antonio della Volpe, wybitny otochirurg, dyrektor programu implantów ślimakowych u dzieci i wszczepialnych aparatów słuchowych z Włoch, prof. Manuel Manrique, wybitny otolaryngolog i otochirurg, a także specjalista w zakresie otoneurologii(z Hiszpanii, prof. James W. Hall, jeden z najwybitniejszych w świecie specjalistów w dziedzinie obiektywnych badań słuchu z USA oraz kilkuset innych ekspertów ze wszystkich kontynentów” - dodał.

Podczas wydarzenia prof. Henryk Skarżyński wraz ze swym zespołem przeprowadził zabiegi operacyjne, jakie wykonuje się u pacjentów z różnego typu zaburzeniami słuchu i z zastosowaniem różnego rodzaju urządzeń wspomagających słyszenie, w tym implantów słuchowych. Odbyły się zabiegi operacyjnego wszczepienia implantu ślimakowego przez tzw. okienko okrągłe u pacjentów z całkowitą i częściową głuchotą opracowaną przez siebie oryginalną metodą sześciu kroków. Specjalista wykonał też pokazowe operacje wszczepienia implantów ucha środkowego oraz na przewodnictwo kostne, a także operacje ucha środkowego takie jak: ossikuloplastyka (operacja naprawcza łańcucha przewodzących dźwięki kosteczek słuchowych zniszczonych przez proces zapalny czy perlaka) i stapedotomia, zabieg polegający na zastąpieniu nieruchomej kosteczki słuchowej (strzemiączka) przez protezkę i stosowany w leczeniu otosklerozy.

Sesja operacji pokazowych prezentująca współczesne możliwości chirurgicznego leczenia zaburzeń słuchu jest podsumowaniem ponad 40-letniej pracy naukowej i klinicznej prof. Henryka Skarżyńskiego oraz nawiązuje do obchodzonych w tym roku w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu rocznic związanych z przełomowymi operacjami.

30 lat temu, w 1992 r., prof. Henryk Skarżyński jako pierwszy w Polsce wszczepił implant niesłyszącemu pacjentowi. Ta pionierska operacja stała się pierwszym krokiem w kierunku rozwoju programu leczenia głuchoty w Polsce.

25 lat temu, w 1997 r., prof. Henryk Skarżyński jako pierwszy na świecie przedstawił w Nowym Jorku nowy program rozszerzający ówczesne wskazania do stosowania implantów ślimakowych w leczeniu tylko całkowitej głuchoty. Zaczął wtedy przeprowadzać regularne operacje u pacjentów z głębokim niedosłuchem pozwalające na zachowanie przedoperacyjnych resztek słuchowych w zakresie niskich częstotliwości po wszczepieniu implantu. Ich wyniki wykazały, że odpowiednie wszczepienie do ucha wewnętrznego elektrody implantu pozwala na zachowanie istniejących resztek słuchowych zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Wyniki te zostały przedstawiono w 2000 r. podczas 5. Europejskiej Konferencji Implantów Ślimakowych u Dzieci w Antwerpii oraz w trakcie 4. Kongresu Europejskiej Federacji Towarzystw Oto-Ryno-Laryngologicznych w Berlinie. Specjaliści z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu udowodnili, że podczas implantacji sprawnie funkcjonujący fragment ślimaka nie musi – jak wcześniej podejrzewano – ulec zniszczeniu. Wyniki pozwalały przypuszczać, że możliwe będzie to, co uważano wtedy za nierealne – skuteczne leczenie osób z częściową głuchotą, u których zachowany jest prawidłowy lub socjalnie wydolny słuch w zakresie niskich częstotliwości do 250 Hz, 500 Hz i 1500 Hz.

20 lat temu, w 1990 r., prof. Henryk Skarżyński przeprowadził pierwszą na świecie operację wszczepienia implantu ślimakowego pacjentowi z częściową głuchotą. Wcześniej implanty wszczepiano tylko w przypadkach bardzo głębokiego uszkodzenia słuchu albo całkowitej głuchoty.

Osoby mające kłopoty ze słyszeniem i rozumieniem mowy z powodu uszkodzenia tych części ucha wewnętrznego (ślimaka), które odpowiadają za odbiór dźwięków o wysokich częstotliwościach (tzw. częściowa głuchota, ang. partial deafness treatment , PDT), nie miały szans na podobne leczenie. Zgodnie z obowiązującą wiedzą wprowadzenie do ślimaka elektrody implantu mogło spowodować w nim nieodwracalne uszkodzenia i zaburzyć procesy związane ze słyszeniem, za opisanie których prof. Georg Békésy otrzymał w 1961 r. Nagrodę Nobla.

Kierując się wynikami badań z lat 1997–2000 wskazującymi, że zachowanie resztek słuchowych po wszczepieniu implantu jest możliwe, prof. Henryk Skarżyński zoperował pacjentkę z częściową głuchotą, stosując opracowaną przez siebie procedurę wprowadzania elektrody przez okienko okrągłe. Operacja w 2002 r. była transmitowana na żywo przez internet do wielu ośrodków na świecie. Jak wspomina w wypowiedzi dla PAP, efekty zabiegu były doskonałe. Obecnie tzw. metoda sześciu kroków wg Skarżyńskiego jest stosowana w klinikach otochirurgicznych na całym świecie. Tylko w Światowym Centrum Słuchu przeprowadzono dotychczas 9 tys. operacji z zastosowaniem tej procedury.

Podczas Kongresu odbyła się premiera pełnometrażowego filmu fabularnego „Sonata” w reż. Bartosza Blashke, opowiadający historię Grzegorza Płonki, który jako chłopiec był nieprawidłowo diagnozowany. Dopiero w wieku 13 lat stwierdzono u niego ciężki niedosłuch zmysłowo-nerwowy. Wcześniej podejrzewano autyzm i głębokie upośledzenie umysłowe. Prof. Henryk Skarżyński przyznał, że „wszczepienie Grzegorzowi implantu ślimakowego było jedną z trudniejszych decyzji pomimo, że zoperował już ponad 215 tys. uszu”.

O Grzegorzu Płonce opowiada też film dokumentalny „Moja sonata księżycowa”, który w 2017 r., podczas Festiwalu Form Dokumentalnych NURT w Kielcach otrzymał Doroczną Nagrodę Specjalną Radia Kielce „za artyzm dźwięku w formie dokumentalnej”. Grzegorz Płonka został laureatem I Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Dzieci, Młodzieży i Dorosłych z Zaburzeniami Słuchu „Ślimakowe Rytmy”. (PAP)

Autor: Zbigniew Wojtasiński

zbw/ agt/