Nowa szczepionka chroniąca wątrobę powstaje na UG

Jak podają specjaliści z UG, ok. 2 mln osób rocznie zakaża się wirusem zapalenia wątroby typu B. Przy tym aż u 80 proc. chorych dochodzi do przewlekłej infekcji. Przez lata może ona nie dawać żadnych objawów, lecz w 20 proc. prowadzi do uszkodzeń narządu, marskości, nawet raka. Nie ma skutecznej szczepionki przeciw zapaleniu wątroby C.

Prof. Krystyna Bieńkowska-Szewczyk, dr Katarzyna Grzyb oraz Anna Czarnota z Zakładu Biologii Molekularnej Wirusów Instytutu Biotechnologii UG proponują nowe podejście do wyzwania - cząsteczki wirusopodobne. O ich pracach poinformowała strona uczelni.

„Jednym ze sposobów wzbudzania odpowiedzi immunologicznej przeciwko pojedynczym fragmentom białek jest ich ekspozycja na powierzchni cząstek wirusopodobnych. Cząstki wirusopodobne cieszą się obecnie dużym zainteresowaniem, gdyż są bardzo podobne do wirusów, stąd też wynika ich wysoka immunogenność. Nie są jednak wirusami, bo nie zawierają materiału genetycznego wirusa, a tym samym nie mają zdolności do namnażania” - wyjaśnia dr Katarzyna Grzyb, cytowana na stronie uczelni.

Takie szczepionki są więc bezpieczniejsze od opartych na zmodyfikowanych, czy inaktywowanych wirusach - podkreślają naukowcy.

„Białkiem, które ma zdolność tworzenia cząstek wirusopodobnych, jest małe białko powierzchniowe wirusa zapalenia wątroby typu B (sHBsAg). Ze względu na zdolność do tworzenia silnie immunogennych cząstek wirusopodobnych białko sHBsAg jest obecnie wykorzystywane w dostępnych szczepionkach przeciwko wirusowi HBV. Ponadto, ze względu na duży potencjał immunogenny, cząstki sHBsAg mogą być wykorzystywane jako nośniki eksponujące antygeny innych patogenów człowieka” - tłumaczy specjalistka.

Naukowcy w swoim wynalazku zastosowali silnie konserwowane białka wirusa HCV, które połączyli z cząsteczkami wirusopodobnymi opartymi na wspomnianym białku sHBsAg (z wirusa zapalenia wątroby typu B). To, że białko jest silnie konserwowane oznacza, że najmniej zmienia się ono w wyniku mutacji, a więc wirusom jest trudno uodpornić przeciw takim preparatom. Takie struktury pozwalają na wywołanie odporności zarówno przeciw wirusom typu B, jak i C.

„W przyszłości nasze rozwiązanie mogłoby być wykorzystane jako skuteczna szczepionka nowej generacji chroniąca przed zakażeniem tymi groźnymi patogenami” - twierdzi Anna Czarnota.

Badacze uzyskali już patent na wynalazek pt. „Chimeryczne cząsteczki wiruso-podobne eksponujące sekwencje antygenowe wirusa HCV do zastosowania w leczeniu prewencyjnym zakażenia wirusem HCV i/lub HBV”. Powstał on wramach projektu NCN, którego kierownikiem jest Anna Czarnota.

Więcej informacji na stronie

mat/ zan/