
W Indiach zatwierdzono pierwszą na świecie szczepionkę DNA przeciwko COVID-19, podawaną od razu w schemacie trzech dawek. Jej skuteczność oceniono na 66 proc.
Z danych producenta szczepionki firmy Cadila Healthcare wynika, że preparat o nazwie ZyCoV-D podawany jest śródskórnie. Poinformowano też, że roczna jego produkcja w Indiach sięgnie 120 mln; konieczne będzie jednak podawanie trzech dawek.
W badaniach są również inne szczepionki DNA przeciwko COVID-19, ale wciąż są one na etapie eksperymentów na zwierzętach i nie weszły jeszcze fazę badań klinicznych, czyli na ludziach.
Cadila Healthcare zapewnia, że przetestowała szczepionkę na 28 tys. ochotników i są to największe badania kliniczne szczepionki, jakie dotąd przeprowadzono w Indiach. Zrealizowano je w ponad 50 ośrodkach medycznych. Badania objęto także 1000 nastolatków w wieku 12-18 lat. Szczepionka okazała się „bezpieczna i bardzo dobrze tolerowana”, jak zapewnia firma w oświadczeniu udostępnionym dziennikarzom.
Według BBC News trzecią tzw. przedrejestracyjną fazę badań wykonano w okresie szczytu zachorowań. W ocenie producenta potwierdza to „skuteczność preparatu przeciwko nowym wariantom”, szczególnie przeciwko odmianie Delta.
W hinduskim preparacie wykorzystano plazmidy, cząsteczki pozachromosomowego DNA występujące w cytoplazmie komórki i zdolne do autonomicznej replikacji. Zawierają one informację dotyczącą białka szczytowego koronawirusa. SARS-CoV-2 wykorzystuje ją, żeby przyłączyć się do zaatakowanej komórki, a potem do niej wniknąć. Po podaniu szczepionki pod wpływem tego fragmentu DNA wytwarzane jest białko wirusa, wyzwalające reakcję odpornościową przeciwko temu patogenowi.
Szczepionki DNA próbuje się wykorzystać przeciwko różnym drobnoustrojom i chorobom zakaźnym, np. HIV, oraz innym schorzeniom, takim jak nowotwory. Jedynie w USA testowanych jest 160 takich preparatów, niektóre z nich weszły już w fazę badań klinicznych na ochotnikach. Najczęściej jednak testowane są w chorobach nowotworowych.
Szczepionka ZyCoV-D podawana jest śródskórnie, ale bez użycia igły, wykorzystuje się do tego podajnik wstrzykujący płyn. „Uzyskanie działającej szczepionki DNA to wielka sprawa” - stwierdza hinduska wirusolog dr Gangandeep Kang, będąca członkiem Royal Society od London.
Szczepionka DNA może być przechowywana w temperaturze od minus 2 do plus 8 St. C. W temperaturze 25 st. C zachowuje stabilność przez trzy miesiące, co jeszcze bardziej ułatwia jej transport i magazynowanie.
Specjaliści zwracają jednak uwagę, że w tego rodzaju preparatach główna trudność polega na przekazywaniu zawierających DNA plazmidów do komórki i jej jądra. Od tego zależy wytworzenie białka szczytowego wirusa i odpowiedniej reakcji immunologicznej.
W przypadku szczepionek mRNA takich firm jak Pfizer/BioNTech i Moderna, RNA kodujące białko wirusa nie wymaga podania do jądra komórkowego, w którym znajduje się pełne DNA. Na jej podstawie od razu może być wytworzone białko do wytworzenia potrzebne reakcji odpornościowej. (PAP)
Autor: Zbigniew Wojtasiński
zbw/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.