Dzięki zamknięciu składników jadu grzechotnika w krzemionkowych nanokapsułkach udało się zmniejszyć jego toksyczność i zwiększyć działanie przeciwbólowe - informuje specjalistyczne pismo „Toxins”.
Krotoksyna to specyficzny kompleks toksycznych białek, pozyskiwanych z jadu południowoamerykańskiego grzechotnika Crotalus durissus terrificus, zwanego też grzechotnikiem brazylijskim lub grzechotnikiem straszliwym. 75 proc. pokąsanych przez tego węża umiera, jeśli nie dostaną w odpowiednim czasie surowicy.
Silne działanie krotoksyny od dawna budziło ciekawość naukowców, świadomych, że w odpowiedniej dawce trucizna bywa skutecznym lekiem (i odwrotnie). Niemal od stu lat trwają badania dotyczące jej działania przeciwbólowego, przeciwzapalnego i przeciwnowotworowego. Poza tym krotoksyna powoduje paraliż mięśni jeszcze silniejszy niż powszechna obecnie toksyna botulinowa. Jednak zastosowanie lecznicze ogranicza toksyczność jadu.
Nowe badania brazylijskich naukowców z Instytutu Butantan w São Paulo wykazały, że działanie lecznicze krotoksyny można wzmocnić, a jej toksyczność osłabić, jeśli jest zamknięta w nanostrukturalnej krzemionce SBA-15, materiale pierwotnie opracowanym z myślą o stosowaniu w preparatach szczepionek. Krzemionka pełni w nich rolę adiuwantu - środka stosowanego w połączeniu z antygenem szczepionkowym w celu wzmocnienia odpowiedzi immunologicznej. Dzięki adiuwantowi makrofagi nie niszczą całego antygenu zbyt szybko, a limfocyty mają więcej czasu na wytworzenie dających trwałą odporność przeciwciał.
Jak się okazało w toku badań, zamknięcie krotoksyny w krzemionkowych nanokapsułkach pozwala także zmniejszyć jej toksyczne działanie, co pozwala na wykorzystanie jadu grzechotnika w leczeniu bólu neuropatycznego, przewlekłego stanu spowodowanego uszkodzeniami układu nerwowego.
Leczenie przewlekłego bólu stanowi wyzwanie dla lekarzy, ponieważ nie sprawdzają się typowe środki przeciwbólowe, takie jak leki przeciwzapalne i opioidy.
Eksperymenty prowadzone były na myszach, którym uszkadzano nerw kulszowy wywołując stan podobny do bólu neuropatycznego. Okazało się, że w połączeniu z krzemionką możliwe było podanie większej o 35 proc. dawki krotoksyny bez niepożądanych skutków ubocznych, dłużej trwało też działanie przeciwbólowe. Co więcej, osłoniętą krzemionką krotoksynę można było podawać myszom „doustnie”, ponieważ nanokapsułki chroniły ją przed strawieniem. Jednak ewentualne wprowadzenie podobnego preparatu do leczenia ludzi będzie wymagało wielu dalszych badań.(PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
