Azotany to naturalnie występujące jony, które powstają w wyniku przemian azotu. Do wód powierzchniowych azotany mogą dostawać się ze ściekami komunalnymi, przemysłowymi, a także wskutek spływu z terenów rolniczych, które nawożono sztucznymi nawozami azotowymi.

Amarykańskie Badania opublikowali naukowcy związani z organizacją non-profit Environmental Working Group (EWG). W każdym stanie oszacowali oni liczbę zachorowań na nowotwory, którą można przypisać zanieczyszczeniu azotanami publicznych systemów wodnych, w dużej mierze spowodowanemu spływem pochodzących z gospodarstw rolnych ścieków, zawierających sztuczne nawozy i obornik. Oszacowali także związane z tym koszty leczenia (do 1,5 miliarda dolarów rocznie).

"Zanieczyszczenie wody pitnej azotanami jest poważnym problemem, zwłaszcza na terenach rolniczych" – powiedziała dr Olga Naidenko, doradca naukowy EWG i jeden z autorów badania. "Teraz po raz pierwszy widzimy szokujące konsekwencje tego zanieczyszczenia".

Obecny federalny standard dotyczący maksymalnej zawartości azotanów w wodzie pitnej został ustalony w roku 1962 i wynosi 10 części na milion (ppm), co odpowiada 10 miligramom na litr.

Jednak kilka uznanych badań epidemiologicznych łączy obecność azotanów w wodzie pitnej na poziomie poniżej jednej dziesiątej dopuszczalnego limitu - z nowotworami i innymi poważnymi problemami zdrowotnymi. Na początku tego roku Agencja Ochrony Środowiska EPA zawiesiła plany ponownej oceny przestarzałego standardu dotyczącego azotanów.

Cztery piąte zachorowań, które EWG przypisuje wpływowi azotanów, dotyczyło raka jelita grubego, resztę stanowiły rak jajnika, tarczycy, nerki i pęcherza moczowego. Azotany w wodzie z kranu były również związane z poważnymi problemami zdrowotnymi u noworodków. Według autorów badań zanieczyszczenie azotanami może być odpowiedzialne za aż 2939 przypadków bardzo niskiej masy urodzeniowej; 1725 przypadków przedwczesnego porodu i 41 przypadków wad cewy nerwowej.

"Miliony Amerykanów są mimowolnie narażone na działanie azotanów i są także tymi, którzy ponoszą wysokie koszty leczenia" - powiedział dr Alexis Temkin, toksykolog z EWG i główny autor badania. - "Ale rząd federalny nie robi wystarczająco dużo, aby chronić Amerykanów przed zanieczyszczeniem wody pitnej".

Poziom, przy którym nie wystąpią niekorzystne skutki zdrowotne obecności azotanów w wodzie pitnej, naukowcy z EWG oceniają na 0,14 miligrama na litr (co odpowiada 0,14 ppm, części na milion). Ten poziom, 70 razy niższy od ustawowego limitu, odpowiada ryzyku zachorowania na nowotwór jeden do miliona.

W Polsce według danych Państwowej Inspekcji Sanitarnej najwyższe dopuszczalne stężenie azotanów w wodzie pitnej to 50 miligramów na litr (50 ppm), jest zatem 5 razy wyższe od obecnej amerykańskiej normy i 350 razy wyższe od proponowanej przez EWG. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ zan/