W eksperymencie naukowcy zaobserwowali u ryb - jak mówią - emocjonalne reakcje na zewnętrzne bodźce. Oznaczałoby to, że do reakcji emocjonalnych wystarcza prostszy mózg niż sądzono, a zdolność ta mogła wyewoluować już niecałe 400 mln lat temu.
Ludzie odczuwają emocje przez cały czas, do tego są ich świadomi i potrafią je zwerbalizować. Jednak sprawdzenie, czy odczuwają je zwierzęta to nie lada wyzwanie.
Na szczęście, jak tłumaczą badacze z portugalskiego Uniwersytetu Algarve oraz ich koledzy z kilku innych instytutów, stany emocjonalne wywołują różnego rodzaju zmiany w organizmie, nie tylko psychologiczne, ale też np. behawioralne, neurologiczne, czy modyfikacje ekspresji genów.
To z kolei oznacza, że można przeprowadzić odpowiednie testy. Wcześniejsze badania na naczelnych i innych ssakach wykazały pojawianie się u nich stanów emocjonalnych, choć bez sprawdzenia, czy zwierzę jest ich świadome.
Teraz, na łamach „Scientific Reports” portugalscy naukowcy opisali wyniki eksperymentów na znacznie prostszych i ewolucyjnie odległych od człowieka rybach.
Badacze wykorzystali w swoim doświadczeniu gatunek dorada (Sparus aurata). Najpierw przez pewien czas poddawali zwierzęta działaniu korzystnych i niekorzystnych bodźców, którym towarzyszyło charakterystyczne światło.
Później przyszedł czas na testy. Eksperymentatorzy wystawiali ryby na działanie samego światła i sprawdzali ich złożone zachowania, takie jak interakcje z innymi rybami czy tendencje do uciekania. Dodatkowo zmierzyli u ryb poziom kortyzolu (tzw. hormonu stresu) oraz zbadali ich mózgi i aktywność działających w nich genów.
Ryby wyraźnie różniły się między sobą. Zależnie od tego, z czym kojarzyły światło, zachowywały się inaczej. Różne było też u nich stężenie kortyzolu, a także inaczej pracowały ich mózgi i aktywne w nich geny.
„To pierwszy raz, kiedy udało się pokazać, że u ryb mogą powstać fizjologiczne i neuromolekularne odpowiedzi w centralnym układzie nerwowym oparte na znaczeniu bodźca, jakie ma on dla ryby” - podkreśla autor badania prof. Rui Oliveira. Zdaniem jego i jego kolegów oznacza to właśnie reakcje emocjonalne.
Wyniki skłaniają do modyfikacji spojrzenia na obecność i ewolucję emocji w świecie zwierząt. Badacze wyjaśniają, że odkrycie ich u ryb oznacza, że emocje wymagają mniejszej „zdolności obliczeniowej” niż dotąd sądzono. Odkrycie wskazuje też, że emocje mogły wyewoluować już 375 mln lat temu. (PAP)
mat/ ekr/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
