Udało się zidentyfikować gen, dzięki któremu mikroskopijne bezkręgowce zwane niesporczakami potrafią przeżyć napromieniowanie – informuje pismo „Nature Communications”.
Niesporczaki (Tardigrada), ośmionogie bezkręgowce o wielkości od 0, 01 do 1 milimetra, żyją wszędzie, gdzie tylko jest woda - od gleby poprzez głębiny oceanów po lodowce Himalajów i Antarktydy. Opisano ich ponad 1000 gatunków, ale tysiące czekają jeszcze na nadanie nazw.
Uważa się je za organizmy najbardziej ze wszystkich odporne na warunki zewnętrzne. Gdy wchodzą w stan anabiozy, potrafią przetrwać temperatury od bliskich zera absolutnego do ponad 150 stopni Celsjusza, ciśnienie 6000 atmosfer, promieniowanie jonizujące w dawce 1000 razy większej od innych zwierząt, bardzo duże koncentracje soli. Mogą przetrwać ponad 100 lat bez wody i pobyt w przestrzeni kosmicznej. Zamrożone na 30 lat, po rozmrożeniu jakby nigdy nic składają jaja. Gdy w roku 2007 satelita Europejskiej Agencji Kosmicznej wyniósł tysiące niesporczaków w przestrzeń kosmiczną, po powrocie na Ziemię znów się rozmnażały.
Kto chciałby sam zobaczyć niesporczaki, może to zrobić nawet pod bardzo prostym mikroskopem. Najłatwiej je znaleźć na mchach i porostach. Wystarczy zanurzyć kępkę mchu w wodzie, wycisnąć i umieścić nieco wody na szkiełku mikroskopowym.
Prof. Takekazu Kunieda i jego zespół z uniwersytetu w Tokio badając genom niesporczaka Ramazzottius varieornatus odkryli, że białko Dsup (damage supressor) chroni DNA tego zwierzęcia przed uszkodzeniem, owijając się wokół niego. Wykazali, że jeśli wprowadzić gen Dsup do ludzkich komórek, wytwarzają one to samo białko, także zyskując ochronę – promieniowanie rentgenowskie znacznie mniej uszkadza ich DNA. Nadal jednak nie dorównują odpornością na promieniowanie samym niesporczakom.
Zdaniem autorów odkrycie może pomóc na przykład w zabezpieczaniu ludzkich komórek podczas przechowywania i transportu, ale możliwości są o wiele większe - na przykład stworzenie super odpornych organizmów zdolnych do życia na Marsie i stopniowego przekształcania tej planety w możliwą do zasiedlenia przez ludzi.
Badania prof. Kuniedy nie potwierdziły natomiast odkrycia, jakiego dokonał w roku 2015 inny zespół pracujący nad innym gatunkiem – jakoby niesporczaki potrafiły przechwytywać informacje genetyczną od bakterii (tak zwany horyzontalny transfer genów). (PAP)
pmw/ agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
