Uroczysta gala odbyła się w środę w Teatrze Polskim w Warszawie w przeddzień Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego.

Prof. Jadwiga Puzynina, polska językoznawczyni i badaczka literatury, skończyła 29 stycznia tego roku 85 lat. W 1951 ukończyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, była uczennicą Witolda Doroszewskiego. Autorka prac naukowych, książek z dziedziny aksjologii języka oraz podręczników szkolnych, redaktorka wielkiego Słownika Cypriana Norwida, traktuje naukę o języku jako sposób badania wartości, które język wyraża lub zakłamuje. Założona przez nią w latach 80. na UW Pracownia Słownika Języka Cypriana Norwida stała się czymś więcej niż laboratorium naukowym.

W uzasadnieniu kapituły przyznającej medal \"Zasłużony dla polszczyzny\" napisano: \"Prof. Jadwiga Puzynina to nie tylko znakomita znawczyni języka polskiego, jego systemu słowotwórczego i leksyki, wychowawczyni wielu pokoleń polonistów, mistrzyni i mentor licznych naukowców. To przede wszystkim uczona, która w dogłębnych studiach analizuje i opisuje język wartości, a także badaczka, która wprowadziła do kultury języka etykę słowa\".

Prof. Puzynina przyjmując medal, powiedziała: \"Mogłabym własnymi słowami próbować wyrazić, co dla mnie jest w dziedzinie etyki języka najważniejsze, ale wolę oddać głos Cyprianowi Kamilowi Norwidowi, którym też zajmowałam się przez całe życie\". Zaprosiła na scenę Teresę Budzisz-Krzyżanowską, która odczytała fragment z \"Vade-mecum\" zaczynający się od frazy: \"W każdym kraju inaczej Prawda się udziela/ Lubo wszędzie jednego ma nieprzyjaciela,/ A tym jest kłamstwo, tudzież lenistwo i pycha,/ I nerwów - wstręt, co, aby mieć pokój, ucicha,/ Mało dbając (choć prawie to wiedzy zarodkiem),/ Że bywa słowo pierwej celem niźli środkiem\".

Pięć lat temu w rozmowie z PAP Jadwiga Puzynina niepokoiła się o język polskiej polityki. \"Coś niedobrego dzieje się między nami. Język Polaków odznacza się kłótliwością, agresją i bardzo dużo jest w nim ocen negatywnych. Można mówić wręcz o stałej tendencji do oceniania negatywnego. Brakuje natomiast w nim chęci porozumienia, przyjacielskich kontaktów, bliskości. Wygasa język w pewnych relacjach ludzkich, bo te relacje zanikają. Natomiast rozwija się język negatywnych emocji i relacji. I to się odnosi także do języka elit politycznych. Język debaty politycznej wiąże się z kulturą współżycia i jest jej wyrazem. A ponieważ z tym krucho, warto byłoby przypomnieć polskim politykom, jak np. Norwid ogromnie cenił parlament i jak często w jego pismach występuje słowo +parlament+, jak o słowie parlamentarnym pisał, że to wielkie słowo +społecznie – ofiarne+\" - mówiła wtedy badaczka.

Przez kilkadziesiąt lat Jadwiga Puzynina była związana z Uniwersytetem Warszawskim, pracowała także na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. W latach 80. pełniła funkcję dziekana polonistyki na UW, współpracowała z Komitetem Obrony Robotników, po wprowadzeniu stanu wojennego pomagała represjonowanym studentom. 13 maja 1982 za swoją działalność została na kilka dni internowana.

Jadwiga Puzynina jest członkinią Polskiej Akademii Umiejętności, Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, Rady Języka Polskiego. Zasiadała w zarządzie Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Jest autorką i współautorką podręczników do nauki języka polskiego w szkołach średnich (w tym wielokrotnie wznawianego \"Język i my: podręcznik do języka polskiego dla klasy I szkół średnich\", napisanego wspólnie ze Stanisławem Dubiszem i Marią Nagajową). W 2007 roku została odznaczona Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, a w 2011 roku - Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Medal \"Zasłużony dla polszczyzny\", który prof. Puzynina odebrała w środę, ustanowiony został przez prezydenta Bronisława Komorowskiego rok temu. Jego pierwszym laureatem był prof. Walery Pisarek.

Gala Języka Ojczystego zorganizowana została w przeddzień obchodzonego 21 lutego Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. Został on ustanowiony w 1999 r. przez ONZ-owski Komitet do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury UNESCO. Minister kultury Bogdan Zdrojewski powiedział: \"Praca na rzecz ochrony języka ojczystego to dla Polaków wielki, naturalny, obowiązek. Pamiętajmy jak wiele ofiar w przeszłości kosztowała na przestrzeni dziejów obrona polszczyzny\".

Gala objęta jest patronatem prezydenta Bronisława Komorowskiego, a zorganizowało ją – w ramach kampanii społeczno-edukacyjnej „Ojczysty – dodaj do ulubionych” – Narodowe Centrum Kultury. Podczas gali odbył się koncert piosenek do tekstów Juliana Tuwima. W ten sposób organizatorzy uczcili Rok Juliana Tuwima, który obchodzony jest właśnie w związku z przypadającymi w tym roku dwiema rocznicami - 100. rocznicą debiutu poety i 60. rocznicą jego śmierci.

PAP - Nauka w Polsce

aszw/ hes/ ura/