Kiedy w latach 70. naukowcy zaczęli analizować skały z Księżyca (dostarczone na Ziemię przez amerykańskich astronautów - Neila Armstronga, Edwina 'Buzz' Aldrina i Michaela Collinsa), rozpoznali trzy minerały - armalkolit, piroksferroit i trankilityt (z ang. - tranquillityite), uznając je za unikalne dla Księżyca.

Z czasem armalkolit i piroksferroit znalazły się także na Ziemi. Teraz jednak dr Janet Muhling i Alexandra Suvorova z Centre for Microscopy, Characterisation and Analysis (CMCA) na University of Western Australia oraz ich współpracownicy z Curtin University wykazali, że na Ziemi można znaleźć i trankilityt. Wstępnie został on rozpoznany przez prof. Birgera Rasmussena z Curtin University w trakcie badania wypolerowanego fragmentu skał z Pilbara, regionu w północno zachodniej części Australi.

Aby potwierdzić tożsamość minerału z Pilbara, Muhling pod mikroskopem elektronowym analizowała jego skład, jednocześnie poddając go działaniu promieni rentgenowskich. Taki zabieg pozwolił stwierdzić, że ziemski minerał składa się z tych samych pierwiastków, co księżycowy trankilityt. Dyfrakcja elektronowa przekonała z kolei badaczy, że struktura krystaliczna obu minerałów jest identyczna.

Wcześniej uważano, że trankilityt występuje tylko na Księżycu i w meteorytach pochodzenia księżycowego (ewentualnie także w marsjańskich) - czytamy w serwisie ScienceDaily.

Naukowcy zaznaczają, że minerał jest unikalny, gdyż występuje bardzo rzadko i jest podatny na działanie różnych czynników. Na Księżycu nie ma wody, a tamtejsze minerały są bardzo dobrej jakości. Tymczasem w warunkach ziemskich nawet niewielka ilość wody sprawia, że niektóre z nich szybko się zmieniają i czasami trudno je rozpoznać.

Trankilityt może pomóc bardzo dokładnie określać wiek skał, w których występuje. Wiek skał z Pilbara, które go otaczały, oceniano dotąd na około 820 mln lat. Nowe ich datowanie przez prof. Rasmussena i jego zespół z John de Laeter Centre for Isotope Research wykazało, że mają nawet ok. 1040 mln lat.

PAP - Nauka w Polsce

zan/ krf/bsz