Kandydatura w konkursie Popularyzator Nauki 2011 - Klub Astronomiczny "Almukantarat"

Podstawową działalnością Almukantaratu jest organizacja astronomicznych obozów i seminariów. Obozy nawiązują m.in. do tradycji obozów harcerskich i odbywają się latem, pod namiotami. Klub skupia się na popularyzacji astronomii wśród młodzieży szkół średnich i gimnazjów. Uczniowie mogą brać udział w regularnych spotkaniach, a później także włączyć się w pracę organizacyjną. Nie ma tu etatowych pracowników, a wszystkie działania wykonywane są w formie wolontariatu.

Uczestnicy obozów przez dwa tygodnie biorą udział w zajęciach, które prowadzą zawodowi astronomowie, miłośnicy astronomii oraz studenci tej dziedziny. Nie brak też miejsca na zagadnienia z matematyki, informatyki i fizyki. Poza tym młodzież może sprawdzić swoje zdolności dydaktyczne, jako że jednym z zadań jest wygłoszenie prelekcji. Wieczorami i w dni wolne odbywają się gry terenowe, wycieczki, ogniska, gry sportowe i konkursy.

W ciągu roku organizowane są też krótsze spotkania: tygodniowe Zimowe Warsztaty Naukowe, które stawiają na współpracę z jednostkami naukowymi - obserwatoriami i planetariami, a także trzydniowe seminaria, które służą przy okazji celom turystycznym. Warunkiem uczestnictwa w nich jest zwykle przygotowanie referatu na samodzielnie wybrany temat związany z astronomią. Sporadycznie odbywają się też spotkania innego rodzaju, m.in. związane z międzynarodowymi wymianami młodzieży, a także zagraniczne wyjazdy na zaćmienia Słońca.

Gdy spojrzy się na mapę Polski z zaznaczonymi miejscami obozów i spotkań, odnosi się wrażenie, że stoi za nimi wielka, ogólnopolska organizacja. Tymczasem Klub liczy sobie tylko około 50 członków - wolontariuszy. Wspiera go jednak wielu sympatyków, a osób, które kiedyś uczestniczyły w obozach astronomicznych, jest znacznie więcej, co łatwo policzyć: "Almukantarat" działa od 1985 roku, a na swój pierwszy obóz przyjeżdża co roku kilkadziesiąt osób. Liczba ta systematycznie rośnie - tego lata przygodę z Klubem rozpoczęło prawie 60 uczniów.

Wielu wychowanków Klubu zostało laureatami olimpiad przedmiotowych (astronomicznych, fizycznych, informatycznych) albo wybrało nauki ścisłe jako swój kierunek studiów, a karierę naukową jako sposób na życie. Wśród osób związanych z "Almukantaratem" znaleźć można obecnych członków Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, pracowników naukowych na polskich i zagranicznych uczelniach, a także licznych laureatów krajowej i międzynarodowej olimpiady astronomicznej.

Członkowie i sympatycy Klubu pojawiają się chętnie na różnego typu imprezach popularyzatorskich. "Almukantarat" jest stałym gościem warszawskiego Pikniku Naukowego Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik oraz festiwali nauki w różnych miastach. Członkowie i sympatycy Klubu prowadzą też różnego rodzaju imprezy podczas Nocy Naukowców. Od wielu lat "Almukantarat" bierze też udział w programie Zielonych Szkół w Załęczu Wielkim.

Drugim polem działania Klubu jest istniejący od 2000 roku portal internetowy AstroNET (www.astronet.pl , ISSN 1689-5592), w którym członkowie i sympatycy stowarzyszenia zamieszczają nowinki z dziedziny astronomii. Na portalu można znaleźć m.in. katalog wiadomości, galerię zdjęć i forum dyskusyjne.

Latem 2011 roku "Almukantarat" zorganizował dwa obozy w Stanicy Harcerskiej "Biały Brzeg" w Rączkach. Pierwszy, w lipcu dla dotychczasowych uczestników, którzy chcieli ponownie spędzić wakacje z astronomią, a w sierpniu drugi - dla uczniów kończących gimnazja. Odbyły się też dwa spotkania zimowe - w Toruniu, dla starszych uczestników, chcących włączyć się w pracę Klubu i doskonalić umiejętności dydaktyczne, i w Rogalinku, dla młodszych. Na przełomie kwietnia i maja uczniowie, którzy ukończyli gimnazja w roku 2010, mogli uczestniczyć w seminarium w Jastrowiu, a ich starsi koledzy - w czerwcowym seminarium w Skale. We wrześniu "Almukantarat" zapraszał także na Dzień Otwarty w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika w Warszawie oraz na Noc Naukowców w Poznaniu. W październiku tego roku uczniowie będą mieli okazję spotkać się jeszcze na dwóch seminariach: w Suchej Beskidzkiej, dla tych, którzy w tym roku po raz pierwszy przyjechali na obóz, i w Krośnie.

Rok 2012 rozpoczną Zimowe Warsztaty Naukowe, następnie odbędą się dwa seminaria wiosenne, a jesienią - kolejne dwa. Planowane jest również zwiększenie liczby obozów letnich do trzech. Oprócz corocznego uczestnictwa w festiwalach nauki, Klub chce też objąć patronat nad polską drużyną "gości" na Międzynarodowej Olimpiadzie Astronomii i Astrofizyki w Brazylii.

Nazwa klubu, "Almukantarat", to inaczej almukantar, czyli koło na sferze niebieskiej, przechodzące przez punkty o tej samej wysokości od horyzontu.

Witryna internetowa organizacji dostępna jest pod adresem www.almukantarat.pl, a portal prowadzony przez klub znajdziemy po wpisaniu w przeglądarce internetowej www.astronet.pl.

PAP - Nauka w Polsce

ast/ kol/ agt/