Portugalscy badacze z działającego w ramach uniwersytetu w Porto Instytutu Nauk Biomedycznych Abela Salazara (ICBAS) wykazali, że substancje chemiczne dostające się do rzek z gospodarstw domowych mogą prowadzić do zmian budowy układu rozrodczego ryb.

„W wyniku naszych badań potwierdziliśmy, że nieczystości rzeczne miały wpływ na zmianę płci mugilowatych, a także ryb z rodziny flądrokształtnych, m.in. soli. Przetransformowane okazy znaleźliśmy głównie w Douro. Nie mamy wątpliwości, że przyczyna tego fenomenu tkwi w ponad 200-krotnym przekroczeniu norm dopuszczalnego zanieczyszczenia tej rzeki” - poinformował Adriano Bordalo e Sa, hydrobiolog z ICBAS.

Portugalscy uczeni stwierdzili, że najbardziej podatne na zmiany są samice ryb, które „nabywają cechy samców”. „W niektórych przypadkach ten sam osobnik posiada zarówno komórki jajowe, jak i jądra” - odnotował dr Bordalo e Sa.

Podczas badań naukowcy zaobserwowali również poważne zmiany anatomii organów rozrodczych u mięczaków zamieszkujących akweny zanieczyszczonych rzek północnej Portugalii, a także zaburzenia wzrostu i defekty systemu nerwowego u węgorzowatych.

Zdaniem badaczy, do skażenia ekosystemu dochodzi w dużej części z winy mieszkających w dorzeczu Douro rodzin. Szacuje się, że z ponad miliona gospodarstw domowych przeciekają do rzeki bardzo groźne nieczystości.

„Spośród domowych ścieków największe szkody dla przyrody rzecznej stanowią substancje występujące w detergentach, a także w ludzkim moczu. W rzekach łączą się one z innymi groźnymi zanieczyszczeniami pochodzącymi m.in. ze statków” - dodał dr Bordalo e Sa.

Douro jest najbardziej zasobną w wodę rzeką Półwyspu Iberyjskiego. Przepływa ona przez terytorium Hiszpanii i Portugalii, w tym przez tak duże ośrodki miejskie jak Zamora, Soria oraz Porto.

Z Lizbony Marcin Zatyka

PAP - Nauka w Polsce

zat/ agt/