Amerykańscy naukowcy z National Wildlife Health Center zarazili grzybem zdrowe nietoperze - nocki myszouche (Myotis lucifugus). W trzy miesiące później pojawiły się u nich objawy choroby. Udało się także dowieść, że zespół białego nosa (WNS) może się przenosić z jednego osobnika na drugiego - nietoperze mogą się bowiem "roić" w pobliżu jaskiń, w których zimują. Ocierają się wtedy o siebie, co umożliwia zakażenie.

Eksperyment ze zdrowymi i zakażonymi nietoperzami, umieszczonymi w oddalonych od siebie o 1,3 metra klatkach wykazał, że nie dochodzi do zakażenia drogą powietrzną.

Chorobę po raz pierwszy zidentyfikowano w stanie Nowy Jork w roku 2006. Choć na pyszczkach chorych nietoperzy - zwłaszcza nosie - widoczny był nalot grzyba, naukowcy nie byli dotąd pewni, czy zakażenie grzybem nie jest wtórne i nie wynika z osłabienia organizmu.

Poznanie przyczyny choroby powinno pozwolić na wdrożenie środków zapobiegawczych, takich jak ograniczenie dostępności dla ludzi jaskiń, w których zimują nietoperze czy też zastosowanie środków odkażających. Trudno zapobiec zarażaniu się nietoperzy od innych nietoperzy, ale można przynajmniej ograniczyć przenoszenie choroby przez ludzi z jednych jaskiń do innych czy wręcz z kontynentu na kontynent. Uważa się, że zespół białego nosa trafił do Ameryki z Europy - europejskie nietoperze wydają się być na niego odporne.

Być może rozprzestrzenianie się choroby mogłyby także zahamować niewielkie zmiany środowiska jaskiń - grzyb lubi niskie temperatury i określoną wilgotność.

Na razie trwają prace mające wyjaśnić, w jaki właściwie sposób grzyb zabija nietoperze. Prawdopodobnie wiąże się to z uszkodzeniem skóry na skrzydłach, która odgrywa duża role w regulacji ciśnienia tętniczego, bilansie płynów a nawet wymianie dwutlenku węgla z atmosferą.

Nie wiadomo, dlaczego niektóre amerykańskie gatunki są odporne na działanie grzyba. Być może poznanie tego mechanizmu pozwoli uodpornić wrażliwe nietoperze na chorobę.

Naukowcy obawiają się, że Geomyces może dokonać wśród nietoperzy podobnych zniszczeń, co grzyby Chytridiomycetes w przypadku płązów - z powodu tych ostatnich wyginęło wiele populacji tych zwierząt, a nawet zniknęły niektóre gatunki.

PAP - Nauka w Polsce

pmw/ tot/ bsz