Medal im. Paczyńskiego ma być najwyższym odznaczeniem przyznawanym przez PTA. Jego laureatem będzie mógł zostać naukowiec posiadający stopień profesora nadany przez prezydenta RP.

"Ta nagroda ma być szczególnym wyróżnieniem za wybitne osiągnięcia w astronomii" - powiedział podczas ostatniego walnego zebrania PTA prof. Edwin Wnuk, jeden z pomysłodawców nowej nagrody.

Prof. Wnuk został wybrany do kapituły medalu, która raz na dwa lata będzie mogła podjąć decyzję o przyznaniu nagrody. Poza poznańskim astronomem do kapituły zostali wybrani: prof. Marek Abramowicz, prof. Jerzy Kreiner i prof. Józef Smak. W pracach zespołu, zgodnie z przyjętym podczas zebrania regulaminem nowej nagrody, będzie uczestniczyła również prof. Bożena Czerny, która została właśnie wybrana na stanowisko prezesa PTA.

Prof. Bohdan Paczyński urodził się 8 lutego 1940 roku w Wilnie, a zmarł 19 kwietnia 2007 roku w Princeton. Jest uznawany za najwybitniejszego współczesnego polskiego astronoma oraz jedną z najważniejszych postaci nowożytnej nauki.

Wiedzę astronomiczną zdobywał na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obronił doktorat w 1964 roku. Profesorem został w roku 1979. Przez wiele lat był związany z Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN, a od roku 1982 aż do śmierci pracował na Uniwersytecie w Princeton, w Stanach Zjednoczonych.

Rozwinął wiele gałęzi astronomii i astrofizyki. Zajmował się m.in. teorią ewolucji gwiazd oraz badał błyski gamma. Był także związany z projektem ASAS, w którym zmienność gwiazd jest monitorowana dzięki instrumentom automatycznym.

Paczyński zajmował się również o mikrosoczewkowaniem grawitacyjnym. Metodę tę zastosowano również do odkrywania planet pozasłonecznych i obecnie jest ona rozwijana w ramach projektu OGLE, którego Paczyński był jednym z twórców, a który obecnie jest prowadzony przez astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego. Astronom był również inicjatorem wielu innych przedsięwzięć, w tym polskiego projektu "Pi of the Sky".

Bohdan Paczyński otrzymał wiele nagród i wyróżnień, w tym Henry Norris Russell Lectureship - najwyższe wyróżnienie Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego, przyznawane za życiowy dorobek naukowy. Był także uznawany za polskiego kandydata do Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Jego imię od 2004 roku nosi jedna z planetoid (o numerze 11755).

Pierwszy medal im. Paczyńskiego zostanie przyznany najprawdopodobniej w 2013 roku, podczas kolejnego zjazdu PTA, który ma się odbyć w warszawskim Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN.

PAP - Nauka w Polsce

ast/ agt/bsz