W Australii powstaje nowe polskie obserwatorium

Nowy polski teleskop w Australii. Źródło: Projekt "Solaris".
Nowy polski teleskop w Australii. Źródło: Projekt "Solaris".

<strong>W australijskim obserwatorium Siding Spring stanęła kopuła teleskopu, który będzie częścią ogólnoświatowej sieci budowanej w ramach polskiego projektu &quot;Solaris&quot;.</strong> Jednym z jego celów jest poszukiwanie planet pozasłonecznych obiegających gwiazdy podwójne.

Podobne kopuły na półkuli południowej znajdą się w jeszcze w RPA i Argentynie. Dzięki temu obserwacje w ramach sieci będzie można prowadzić 24 godziny na dobę. Budynki o średnicy 3,5 metra mają chronić automatyczne, półmetrowe teleskopy fotometryczne, którymi będzie można zdalnie sterować. Również konstrukcja kopuł - tzw. clamshell - pozwoli na ich zdalne otwieranie i zamykanie.

Projekt "Solaris" - którego nazwa nawiązuje do powieści Stanisława Lema o tym samym tytule - jest finansowany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC), Fundację na rzecz Nauki Polskiej (program FOCUS) oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego,

Kierownikiem projektu jest dr hab. Maciej Konacki - polski astronom pracujący obecnie w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie, który ma już za sobą kilka znaczących sukcesów w dziedzinie poszukiwania i badania planet pozasłonecznych. W jego zespole znaleźli się młodzi astronomowie - Krzysztof Hełminiak, Stanisław Kozłowski, Milena Ratajczak i Piotr Sybilski.

Sieć powstająca w ramach projektu ma umożliwić prowadzenie automatycznych obserwacji gwiazdowych par. Badanie jasności zaćmiewających się obiektów pozwoli na dokładne wyznaczenie ich fundamentalnych parametrów, a także ułatwi wykrywanie planet okrążających takie układy.

W badaniach tych wykorzystywana jest analiza efektu skończonej prędkości światła (ang. Light Time Effect - LTE), który znajduje szerokie zastosowanie we współczesnej astronomii. Zjawisko to występuje zawsze wtedy, gdy odległość od obserwatora do miejsca, w którym zachodzi analizowane okresowe zjawisko, zmienia się w czasie.

Przy obserwacji układów podwójnych zaćmieniowych gwiazd zmiana czasu pomiędzy kolejnymi zaćmieniami pozwala wnioskować, że może istnieć trzecie ciało powodujące zaburzenie orbit dwóch pozostałych gwiazd i ruch środka ich masy.

Dzięki LTE odkryto pierwszego podwójnego pulsara (Taylor i Russell, 1974 rok) i pierwszą planetę pozasłoneczną (Wolszczan i Frail, 1992 rok). Obecnie LTE wykorzystuje się do poszukiwania dodatkowych planet w układach, w których inne planety są już znane i wykrywalne metodą tranzytów, oraz - tak jak w przypadku projektu "Solaris" - do poszukiwania planet w układach podwójnych zaćmieniowych.

Więcej informacji na temat projektu można znaleźć pod adresem:  http://www.projektsolaris.pl

PAP - Nauka w Polsce

ast/ agt/ bsz

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • 16.04.2025. Na zdjęciu dyrektor generalny Europejskiej Agencji Kosmicznej Josef Aschbacher podczas wywiadu dla Polskiej Agencji Prasowej, przed drugim dniem III Konferencji Bezpieczeństwa ESA na Zamku Królewskim w Warszawie. (ad) PAP/Radek Pietruszka

    Dyrektor Europejskiej Agencji Kosmicznej dla PAP: potrzebne przepisy dotyczące kosmosu

  • Fot. Adobe Stock

    Próbki do dwóch polskich eksperymentów dotarły już na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera