Naukowcy przeanalizowali dane o temperaturach z 350 lat zarejestrowanych w środkowej Anglii i porównali je z obserwacjami astronomicznymi oraz plamami słonecznymi. Zespół pod kierownictwem Mike'a Lockwooda, fizyka z Uniwersytetu Reading w W.Brytanii odkrył, że w latach niskiej aktywności słonecznej, zimy w Europie stawały się chłodniejsze o 0,5 stopnia Celsjusza w stosunku do średnich temperatur. Wskazuje to, że zima 2009 roku w Anglii była 18. najchłodniejszą w okresie minionych 350 lat. Nie jest jasne dlaczego zmiany aktywności słonecznej oddziałują na klimat - napisano w pracy.

Zdaniem Lockwooda zmiany są powiązane ze światłem ultrafioletowym stratosfery znajdującej się około 20-50 kilometrów nad powierzchnią Ziemi. Ultrafioletowe światło słoneczne jest absorbowane przez ozon w stratosferze, chroniąc powierzchnię naszej planety ale i ogrzewając stratosferę. Zjawisko to jest bardziej intensywne w rejonach tropikalnych, gdzie promieniowanie słoneczne jest silniejsze a współczynnik temperatur powoduje występowanie prądów wznoszących. Ma to wpływ na obie półkule planety.

Analogicznie dzieje się w przypadku ochłodzenia stratosfery - które następuje w okresach niskiej aktywności słonecznej - pozwala prądom powietrznym przesuwać się w kierunku równika. Wpływa to na pogodę w Europie, powodując blokadę napływu ciepłego powietrza morskiego przez zstępujące prądy północne. W efekcie otwiera to drzwi dla chłodnych północno-wschodnich wiatrów znad Rosji i Arktyki - tłumaczy Lockwood. Zjawisko to obserwowano w latach 1650-1700, tzw. okresie Minimum Maundera kiedy plamy słoneczne były obserwowane niezwykle rzadko.

W ocenie Lockwooda Europa powinna spodziewać się chłodniejszych zim w przyszłości. "Słońce było aktywne przez minione kilka dziesięcioleci, obecnie jego aktywność maleje" - powiedział naukowiec.

Nie zgadza się z nim Judith Lean, fizyk z laboratorium badawczego marynarki wojennej w Waszyngtonie. "Nie sądzę aby obecnie napromieniowanie było mniejsze niż w okresach minimów w przeszłości" - powiedziała. Dodała, że obecnie Słońce rozpoczęło wchodzenie w nowy cykl aktywności. KRF

PAP - Nauka w Polsce

kap/