Pomiary izotopowe przeprowadzone na skamieniałościach wykazały występowanie izotopu tlenu w ilościach sugerujących, że względna wilgotność na wyspach przed 50 tysiącami lat była wyższa. W późniejszym okresie wyspy doświadczyły długotrwałego spadku temperatur, osiągając maksimum globalnego ochłodzenia około 15-20 tys. lat temu - napisała w pracy opublikowanej po obronie doktoratu Yurena Yanes. W badaniach uczestniczył także prof. Crayton J. Yapp. Naukowcy pracują na Wydziale Nauk o Ziemi uniwersytetu w Dallas.

"W późniejszych polodowcowych wahaniach klimatu względna wilgotność wydaje się także wahać, ale w końcu uległa tendencji spadkowej, aż do czasów współczesnych" - czytamy w publikacji.

Wschodnia część Wysp Kanaryjskich konsekwentnie doświadczała rozprzestrzeniania się suszy podczas ostatnich 50 tys. lat, by w końcu ulec obecnym półpustynnym warunkom. "Obecnie położne na małych wysokościach wschodnie wyspy archipelagu charakteryzują się niskimi rocznymi opadami deszczu, krajobrazem z krótkimi trawami i krzewami" - zauważa Yanes.

Dodaje, że badanie jest wkładem w głębsze poznanie paleoklimatu towarzyszącego ewolucji człowieka, w którym przechodził transformację od zbieractwa i myślistwa do rolnictwa. Ślady początków uprawy ziemi odkryto na Bliskim Wschodzie, skąd umiejętność ta rozprzestrzeniła się w Azji, Północnej Afryce i Europie.

"Na Wyspach Kanaryjskich ślimaki lądowe dostarczają rzadko spotykanej ciągłości zapisów o warunkach paleoklimatycznych przez ostatnie 50 tys. lat. Dlatego wyniki tego badania są doskonałym źródłem dla biologów i paleontologów śledzących ewolucję roślin i zwierząt w powiązaniu z warunkami klimatycznymi wysp"- mówi Yanes.

Dodaje, że badanie izotopowe dowodzi zmian w cyrkulacji atmosfery i oceanów powiązanych najpierw z zwiększaniem, potem zmniejszaniem i późniejszym zanikiem lodowców położonych na średnich i dużych szerokościach geograficznych.

Muszle ślimaków lądowych są wrażliwe na zmiany zachodzące w środowisku, a ich skamieliny są dobrze zachowane. Składają się one z wapnia, tlenu i węgla, które łącząc się tworzą minerał o nazwie aragonit.

Atomy w aragonicie nie są dokładnie takie same - różnią się ciężarem. Te małe zmiany stosunku atomów ciężkich do lżejszych mogą być zmierzone z dużą precyzją. Różnice między izotopami są związane ze zmianami klimatu - wliczając względną wilgotność, temperaturę i udział izotopów tlenu w wodzie pochodzącej z opadów deszczu - w którym żyją ślimaki lądowe. KRF

PAP - Nauka w Polsce

agt/  bsz