Siedemdziesiąt lat temu pierwsza polska wyprawa w Himalaje zdobyła bardzo trudny szczyt Nanda Devi East (7434 m). Wyczyn ten miał być przetarciem przed atakiem Polaków na K2 (8611 m). Ekspedycją kierował Adam Karpiński, a jej uczestnikami byli Jakub Bujak, Janusz Klarner i Stefan Bernadzikiewicz. Po ponad miesięcznej akcji górskiej, 2 lipca 1939 roku wierzchołek osiągnęli Bujak i Klarner.
W niepublikowanym jeszcze dzienniku wyprawy z 1939 roku, tak opisany został dzień 2 lipca:
"Pobudka o godzinie 5. Jest bardzo zimno, ale świeci słońce. Bujak z Szerpą Dawą wyruszają z obozu o godzinie 7. Klarner i Bernadzikiewicz kończą śniadanie i wyruszają jako drugi zespół. Doganiają prowadzącą dwójkę po 1,5 godzinie. Bernadzikiewicz czuje się słabo. Następuje zmiana zespołów. Klarner wiąże się z Bujakiem i toruje drogę. Bernadzikiewicz i Dawa idą za nimi. Pod skałami "Środkowego Uskoku" alpiniści zdejmują buty i rozcierają zmarznięte nogi. Bernadzikiewicz jest apatyczny i wyczerpany. Decyduje się na wycofanie z akcji. Razem z nim wraca Dawa.
Do szczytu zostało tylko 250 metrów. Bronią go jeszcze dwa groźnie wyglądające uskoki skalne. Gdy pokonują "Środkowy Uskok" jest 13.30. Łagodniejszą już granią dochodzą pod niezbyt wysoki, lecz ostro opadający "Uskok Szczytowy". Bujak i Klarner pokonują go urwistym ostrzem grani. Potem łatwą już granią o godzinie 17.30 wychodzą na szczyt Nanda Devi Wschodni (7430 m). Jest to najwyższy ze zdobytych przez Polaków szczytów i szósty na świecie. Lekko nachylone pole szczytowe ma wymiary 120 na 70 metrów. W momencie schodzenia przez "Środkowy Uskok" ogarniają ich całkowite ciemności. Schodzą na pamięć. Wkrótce wynurza się księżyc, co znacznie ułatwia schodzenie. O godzinie 21 dochodzą do obozu IV".
Tegoroczną wyprawę (kwiecień-czerwiec) na Nanda Devi East (7434 m) dla uczczenia 70-lecia polskiego himalaizmu przygotował i kierował Jan Lenczowski, wnuk Jakuba Bujaka. Jak podkreślił, zdobycie szczytu w 1939 roku było wyczynem niezwykłym, największym górskim osiągnięciem przed drugą wojną światową. "Nam się to nie udało. Warunki pogodowe i problemy zdrowotne uniemożliwiły kolegom wejście na wierzchołek. Upamiętniliśmy jednak to wydarzenie sprzed 70 lat, ustawiając w okolicach bazy głównej na wysokości 4300 m tablicę" - przypomniał.
Na tablicy wyryto inskrypcję: "Nanda Devi East, 2.7.1939, first ascent, A. Karpiński, J. Bujak, S. Bernadzikiewicz, J. Klarner POLAND".
Pomysł i projekt tablicy powstał przy współpracy wszystkich uczestników Nanda Devi East Expedition 2009, z inspiracji Narcyza Sadłonia. KALI
PAP - Nauka w Polsce
bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
