
<p><strong>Jakie są najpospolitsze ssaki polskich parków narodowych? Lis, sarna i dzik - tak wynika z badań przeprowadzonych przez prof. Grzegorza Jamrozego z Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Najbogatszy pod względem rodzimej fauny jest zaś Bieszczadzki Park Narodowy.</strong> O swoich pracach naukowiec mówił w piątek na UR, podczas wykładu pt. "Duże ssaki w polskich Parkach Narodowych". Spotkanie było jedną z wielu atrakcji przygotowanych przez UR w ramach krakowskiego Festiwalu Nauki (13-16 maja).</p>
Jednym z patronów medialnych Festiwalu był serwis PAP - Nauka w Polsce.
Jak wyjaśnił prof. Jamrozy, badanie miało formę specjalnej ankiety, którą na początku 2006 r. rozesłał do pracowników terenowych poszczególnych parków, z co najmniej 10-letnim doświadczeniem. Mieli oni, na podstawie swoich obserwacji, ocenić występowanie i tendencje zmian w liczebności populacji poszczególnych gatunków w latach 1995-2005. Naukowiec podkreślił, że ankietowani "to pasjonaci - i lasu, i przyrody i zwierząt. Od wielu lat na co dzień przebywają w terenie. Oni widzieli te zwierzęta i znali sytuację".
W rozesłanych formularzach profesor uwzględnił 23 rodzime gatunki zwierząt średnich i dużych - jak wyjaśniał, "od wiewiórki i łasicy po żubra i niedźwiedzia" - oraz 6 gatunków obcych (jenot, piżmak, norka amerykańska, muflon, szop pracz i daniel).
W sumie Jamrozy otrzymał niemal 300 wypełnionych ankiet - średnio kilkanaście z każdego parku.
Po ich analizie okazało się, że najpospolitsze gatunki to lis, sarna i dzik .Jak zaznaczył wykładowca, cała trójkę można spotkać we wszystkich 23 polskich parkach narodowych. Przy okazji przypomniał, że łączna powierzchnia parków to ok. 1 proc. powierzchni całego kraju, a aż 6 parków znajduje się woj. małopolskim - Tatrzański, Ojcowski, Pieniński, Gorczański, Babiogórski i Magurski.
Kolejne miejsca w pierwszej dziesiątce najczęściej spotykanych ssaków zajęły: wiewiórka (4.), jeleń (5.), tumak czyli kuna leśna (6.), zając (7.), kamionka czyli kuna domowa (8.), łasica (9.) i tchórz (10.). Zdecydowana większość tych zwierząt występuje we wszystkich parkach.
Jak wynika z badań, znacznie trudniej natknąć się w parku na bobra, wilka, łosia i rysia. Profesor określił je jako gatunki rzadko spotykane.
W grupie bardzo rzadkich gatunków znalazły się: niedźwiedź (występuje w 6 parkach), żbik (3 parki) , żubr (2 parki) i zając bielak (2 parki). Skrajnie rzadkie gatunki to świstak i kozica, które można zobaczyć jedynie w Tatrzańskim Parku Narodowym.
Badania pokazują, że z gatunków obcych najpospolitszy jest jenot, którego można spotkać w 18 parkach, w 13 żyje piżmak, a w 9 - norka amerykańska. Pozostałe zwierzęta z tej grupy występują w 1-2 parkach. Jamrozy zaznaczył jednak, że wszystkie można zaliczyć do gatunków bardzo rzadkich.
Według naukowca, optymizmem napawa liczebność populacji rodzimych ssaków, bowiem w większości przypadków rośnie lub utrzymuje się ona na stałym poziomie. Największy wzrost odnotowano w populacji lisa, wydry, dzika i jelenia. Jedyny spadek, choć niewielki - jak podkreślał wykładowca, wystąpił w populacji zająca.
"Sytuacja tej grupy zwierza w naszych parkach narodowych odzwierciedla dość dobrze sytuację populacyjną w całym kraju" - podsumował Jamrozy. Zaznaczył, że z grupy średnich i dużych ssaków jedynie trzy - suseł, chomik i tchórz stepowy - nie występują na terenie żadnego z parków.
Jeśli chodzi o bogactwo fauny rodzimych gatunków poszczególnych parków, to w badaniu najlepiej wypadły parki karpackie. Bieszczadzki, Magurski, Tatrzański i Pieniński (pierwsza czwórka "klasyfikacji ogólnej") oraz Karpacki i Gorczański. "Naturalna fauna, bardzo bogata" - zachwycał się naukowiec.
Zauważył przy tym, że gatunkowe bogactwo rośnie wraz ze wzrostem wielkości parku, im bardziej na wschód jest on położony oraz im mniejszy jest poziom zakłóceń zewnętrznych, ingerencji na terenie parku.
"Badania napawają optymizmem. Sytuacja tych dużych, okazałych i ciekawych zwierząt nie wygląda źle" - podsumował prof. Jamrozy.
PAP - Nauka w Polsce, Agnieszka Tkacz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.