<strong>90 lat temu odbyła się ekspedycja astronomów w celu obserwacji zaćmienia Słońca i eksperymentalnego sprawdzenia ogólnej teorii względności Einsteina. Astronomowie mierzyli przesunięcia gwiazd widocznych obok zaćmionego Słońca w stosunku do ich prawdziwej pozycji. </strong>W maju 1919 r. Sir Arthur Eddington oraz brytyjskie Królewskie Towarzystwo Astronomiczne zorganizowały ekspedycję w celu obserwacji zaćmienia Słońca. Zaćmienie było widoczne w rejonach równikowych. Jeden zespół pojechał do Sobral w Brazylii, a drugi na afrykańską wyspę Principe.
Zadaniem stojącym przed ekspedycją było sprawdzenie ogólnej teorii względności Einsteina. Przewiduje ona, że masa wpływa na światło poruszające się w jej pobliżu. Astronomowie zmierzyli położenie gwiazd w gromadzie Hiady, która była widoczna w czasie zaćmienia obok Słońca. Wynik pomiaru wskazał, że gwiazdy są przesunięte o 1,75 sekundy łuku w stosunku do ich faktycznych położeń na niebie. Było to pierwszą eksperymentalną weryfikacją ogólnej teorii względności Einsteina.
Zjawisko z którym mieli do czynienia naukowcy nazywamy soczewkowaniem grawitacyjnym i obecnie jest ono powszechnie wykorzystywane w astronomii jako jedna z metod obserwacji. W jego efekcie obserwujemy przesunięcie obrazu soczewkowatego przez masę obiektu (w rzeczywistości powstaje wiele obrazów obiektu tworząc tzw. pierścień Einsteina), a dodatkowo obraz może być jaśniejszy.
Soczewkowanie grawitacyjne pozwala na przykład na badania bardzo odległych galaktyk, soczewkowatych przez nieco bliższe galaktyki. W przypadku bliższych obiektów - gwiazd, mamy do czynienia z tzw. mikrosoczewkowaniem grawitacyjnym.
Liderem w projektach badawczych zajmujących się mikrosoczewkowaniem grawitacyjnym jest warszawski projekt OGLE. Tą metodą odkryto m.in. wiele planet pozasłonecznych. Z kolei najbliższe Słońcu zjawisko mikrosoczewkowania grawitacyjnego zaobserwowali astronomowie z Torunia.
W ramach globalnych obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii 2009 na wyspie Principe odbędzie się specjalna ceremonia przypominająca o słynnej ekspedycji Eddingtona. Uroczystość będzie mieć miejsce dokładnie w 90-lecie historycznego zaćmienia w dniu 29 maja.
Specjalna witryna internetowa poświęcona wydarzeniu ma adres www.1919eclipse.org. CZA
PAP - Nauka w Polsce
agt/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
