Historia i kultura

90 lat Ordynariatu Polowego

<strong>90 lat temu - 5 lutego 1919 roku został powołany <a href="http://www.ordynariat.wp.mil.pl/pl/index.html">Ordynariat Polowy Wojska Polskiego</a>. W czasach PRL jego działalność była zawieszona. Diecezję wojskową przywrócono dopiero w 1991 r</strong>. Ordynariat w swej historii miał dotąd tylko czterech biskupów polowych.

9 listopada 1918 r. ówczesny kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych, płk Jan Wroczyński, w porozumieniu z arcybiskupem warszawskim Aleksandrem Kakowskim, powołał do życia Konsystorz Polowy. Utworzono też stanowisko Naczelnego Kapelana Wojsk Polskich, które wówczas powierzono księdzu Janowi Pajkertowi, kapłanowi diecezji sandomierskiej. Władze wojskowe zabiegały równocześnie o ustanowienie biskupstwa polowego.

Pertraktacje w tej sprawie toczyły się między wizytatorem apostolskim w Polsce, Achillesem Rattim, a kierownikiem Ministerstwa Spraw Wojskowych, płk. Wroczyńskim i Naczelnikiem Państwa Józefem Piłsudskim. Wizytator Apostolski powiadomił 5 lutego 1919 r. o utworzeniu przez Stolicę Apostolską Biskupstwa Polowego.

Pierwszym biskupem polowym Wojska Polskiego papież Benedykt XV mianował biskupa Stanisława Galla, sufragana archidiecezji warszawskiej. Objął on swój urząd 9 lutego 1919 r. Stworzył struktury diecezjalne duszpasterstwa wojskowego, wypracował metody pracy duszpasterskiej i oświatowej w wojsku, pozyskał kilkadziesiąt kościołów i kaplic. Opracował też statut duszpasterstwa zatwierdzony przez Stolicę Apostolską.

Kolejnym biskupem polowym Wojska Polskiego papież Pius XI mianował 15 lutego 1933 r. ks. Józefa Gawlinę. Kontynuował on pracę poprzednika - otaczanie opieką religijną żołnierzy. Wiele uwagi poświęcał organizacjom religijno-kościelnym na terenie parafii wojskowych, kładł nacisk na coroczne rekolekcje kapelanów.

W dniu wybuchu II wojny światowej bp Gawlina ogłosił list pasterski, w którym napisał m.in.: "Ręce nasze są czyste. Nie z naszej winy wybuchła wojna. (...) Wojna nasza - to wojna święta. Oczyśćcie więc serca i uświęćcie dusze wasze. Bądźcie godnymi bojownikami Boga i Polski". Zmarł w Rzymie 21 września 1964 r., w czasie obrad Soboru Watykańskiego II. Został pochowany na Monte Cassino.

Wkrótce po zakończeniu II wojny światowej Ordynariat Polowy w Polsce przestał istnieć. Opiekę duszpasterską nad oficerami i żołnierzami Wojska Polskiego objęli kapelani I i II Armii WP. Pozostawali oni zależni od Ministerstwa Obrony Narodowej. Ich zwierzchnikiem został generalny dziekan WP.

Władze komunistyczne traktowały istnienie Generalnego Dziekanatu jako jedną z oznak tolerancji i swobód religijnych w Polsce. Równocześnie jednak starano się ograniczyć do minimum kontakty kapelanów z żołnierzami. Nie zezwalano na regularne odprawianie mszy św. dla wojska. Za chodzenie do kościoła w mundurze, ochrzczenie dziecka, przystąpienie do I Komunii Świętej, czy ślub kościelny, groziło wstrzymaniem awansu przez przełożonych.

Po upadku komunizmu sytuacja polityczna Polski umożliwiła przywrócenie Ordynariatu Polowego WP. Jan Paweł II wydał 21 stycznia 1991 roku dekret przywracający diecezję wojskową oraz bullę w sprawie nominacji ks. prał. Sławoja Leszka Głódzia na biskupa polowego. Miesiąc później wszedł w życie przyjęty przez Konferencję Episkopatu Polski i zatwierdzony przez Stolicę Apostolską statut Ordynariatu Polowego. Katedrą polową został ustanowiony kościół garnizonowy pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Warszawie przy ul. Długiej.

Ordynariat Polowy Wojska Polskiego rozpoczął funkcjonowanie 31 stycznia 1991 roku. Konsekracja biskupa polowego odbyła się najpierw na Jasnej Górze, a później w katedrze polowej. Rozpoczynając posługę biskupa polowego, bp Głódź musiał zbudować struktury diecezji wojskowej, powołać do istnienia instytucje diecezjalne, skompletować kapelanów.

Czwartym pasterzem Kościoła w Wojsku Polskim został ks. Tadeusz Płoski, który 30 października 2004 r. przyjął w katedrze polowej święcenia biskupie i odbył uroczysty ingres. Ks. Płoski do Ordynariatu Polowego WP został oddelegowany w 1992 roku. Pełnił m.in. urząd notariusza, kanclerza kurii polowej oraz dziekana Biura Ochrony Rządu. Był też pierwszym kapelanem, który ukończył Podyplomowe Studium Operacyjno-Strategiczne w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie-Rembertowie.

Bp Płoski w pracy pasterskiej skupił się na posłudze słowa, formacji intelektualnej księży kapelanów oraz edukacji etycznej żołnierzy.

Obecnie diecezja polowa liczy 92 parafie, w tym jedną zagraniczną - w Mons w Belgii, przy kwaterze SHAPE (Polskie Duszpasterstwo Wojskowe dla Polskiego Przedstawicielstwa Wojskowego przy Komitecie Wojskowym Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego).

Na początku roku w Ordynariacie Polowym Wojska Polskiego pełni posługę 176 kapelanów zawodowych (duchownych będących jednocześnie oficerami zawodowymi w Wojsku Polskim) i 12 kapelanów pomocniczych (duchownych, którzy wykonują stałe zadania we własnej diecezji lub zakonie, pełniąc dodatkowo posługę w Wojsku Polskim). SKZ

PAP - Nauka w Polsce

bsz

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Jezioro Lednica, wraz z wyspą, zawiera pozostałości rezydencji pierwszej polskiej dynastii. Fot. Mariusz Lamentowicz

    Analizy osadów z dna jez. Lednica mówią o początkach państwa Piastów

  • 23.04.2025. PAP/Leszek Szymański

    Sejm upamiętnił 1000. rocznicę koronacji pierwszych królów Polski

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera