Okazję do nauki matematyki widzą wszędzie, choćby na jachcie pod żaglami. Zagadkami logicznymi i ciekawostkami matematycznymi inspirują młodzież, ale też nauczycieli – z nadzieją, że ci przekażą je dalej dzieciom. Dziesięć lat temu kilkunastu naukowców postanowiło założyć na Politechnice Białostockiej Centrum „Signum”, żeby rozwijać swoją pasję popularyzatorską.
Centrum Popularyzacji Matematyki SIGNUM jest finalistą w kategorii Zespół w XIV edycji konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
„Matematyka jest naszą fascynacją, dlatego poza dydaktyką i badaniami naukowymi robimy jeszcze coś ekstra. Nasze wykłady nie powielają zagadnień, których uczy się w szkole, wykraczają poza program, są ciekawostkowe i mają poszerzyć wiedzę. Organizujemy konkursy dla uczniów wybitnie ukierunkowanych na matematykę np. Konkurs Matematyczny PB. Ale też dla młodzieży zainteresowanej studiami na uczelni technicznej, dla tych którzy nie stronią od matematyki chociaż nie zamierzają być matematykami. Dla dzieci przygotowujemy zagadki, nad którymi mogą połamać sobie głowy w domu, z rodzicami” – mówi dr inż. Rajmund Stasiewicz, obecny kierownik SIGNUM.
Wśród ciekawych pomysłów popularyzatorskich dr Stasiewicz wymienia ogólnopolski konkurs „Matematyka stosowana”. Jego laureaci mogą uzyskać wstęp na dowolny kierunek studiów dziennych na Politechnice Białostockiej, nie ma tu ograniczeń do konkretnego wydziału. Uczestnicy konkursu startują parami, a zmagania konkursowe trwają dwa pełne dni, od godz. 8.00 do 16.00. Uczestnicy wchodzą do konkretnych pracowni i laboratoriów PB, gdzie wykonują pomiary, a następnie mają zastosować wiedzę matematyczną do analizy tych pomiarów. Po przerwie idą na inny wydział do kolejnego laboratorium, gdzie realizują następne zadania.
Konkursy takie, jak ten, organizowane są dla młodzieży o szerokich zainteresowaniach, z dobrym przygotowaniem matematycznym. Ale SIGNUM, pomimo że jest częścią uczelnianej struktury w ramach Wydziału Informatyki, wiele akcji kieruje do laików.
AHOJ LOGIKO, ALGEBRO I GEOMETRIO.
„Co roku razem z Oddziałem Białostockim Polskiego Towarzystwa Matematycznego współorganizujemy Dni Matematyki – kiedyś odbywały się lokalnie w Białymstoku, teraz są to już Podlaskie Dni Matematyki. Są też Spotkania z matematyką – wykłady dla wszystkich chętnych, które w najbliższej edycji będą dotyczyły historii matematyki. Dla szerokiej publiczności przygotowujemy serię nagrań w Akademickiej Telewizji Platon – nasi naukowcy opowiadają o kodach kreskowych, o fraktalach, o tym jak wyznaczać najkrótszą drogę i czym była Enigma” – wylicza dr Stasiewicz.
Sam bierze udział w obozach Akademii Żeglarskiej „Strefa Wiatru” jako skiper. Dzieciakom, które całą dobę spędzają na jachcie, proponuje łamigłówki, „nieszkolną” matematykę, gry logiczne. Nie wszyscy muszą brać udział w konkursach, część dobrych uczniów decyduje się chronić swoje mózgi przed wakacyjnym przemęczeniem. Dr Stasiewicz obserwuje jednak, że większość uczestników ma frajdę z takiego urozmaiconego myśleniem wypoczynku. „Niech pan opowie tym nowym tą zagadkę, co była w zeszłym roku” – proszą ci uczestnicy, którzy wracają na obozy w kolejnych sezonach.
Matematycy proponują różne formy nauki przez zabawę. Jedną z nich są „Matesy” – notesy z łamigłówkami i ciekawostkami matematycznymi. Bloczki udostępniane są podczas wystaw i otwartych imprez popularnonaukowych na Politechnice Białostockiej. Zadania można wziąć sobie do domu i rozwiązywać z rodziną.
Dorośli pasjonaci matematyki mogą wziąć udział w warsztatach organizowanych przez SIGNUM. Są to m.in. warsztaty origami, warsztaty gier logicznych. „Ponieważ liczba miejsc jest ograniczona, kierujemy te zajęcia głównie do nauczycieli. Liczymy na to, że zdobyta w ten sposób wiedza zostanie wykorzystana później w czasie zajęć szkolnych” – tłumaczy dr inż. Stasiewicz.
MATEMATYKA – PRZEJAZDEM
Rocznie centrum popularyzacji matematyki bezpośrednio dociera ze swoimi działaniami do ponad 2000 osób. O wiele większy jest zasięg akcji zadaniowej “autobusowe łamanie główki”, czyli zadań zamieszczanych w autobusach komunikacji miejskiej. SIGNUM promuje matematykę także w pociągach, w ramach akcji „Pociąg do matematyki”.
Poprzez interdyscyplinarne konkursy naukowcy łączą „królową nauk” z fotografią, plastyką, a nawet humanistyką, proponując dzieciom wykonanie fotografii i rysunków oraz tworzenie poezji związanej z matematyką. Centrum SIGNUM należy do „Wspóltury” - inicjatywy zrzeszającej białostockie instytucje kulturalne, działające na rzecz popularyzacji sztuki. Matematycy współpracowali z Teatrem Dramatycznym w Białymstoku przy tworzeniu scenariusza do bajki naukowo-technologicznej. Pełnią też misję społeczną, organizując wykłady nie tylko dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku, ale również w ośrodku dla uzależnionych nieletnich. W upowszechnianiu geometrii pomaga cykl filmów o wielościanach według scenariusza dra Edwarda Zycha.
Uzupełnieniem filmowego „Spotkania z wielościanami” jest monografia „Przewodnik po krainie wielościanów” tego samego autora. Są również „Spotkania z historią matematyki” jego autorstwa.
Centrum Popularyzacji Matematyki SIGNUM działa od roku 2008. Ludzie, którzy je tworzą, są pracownikami naukowo-dydaktycznymi dwóch katedr Wydziału Informatyki Politechniki Białostockiej: Katedry Matematyki i Katedry Informatyki Teoretycznej.
Nieformalnie działają na rzecz popularyzacji matematyki od roku 2003. Ukazują ciekawą i pożyteczną stronę matematyki, dążą do tego, żeby poszerzać i pogłębiać wiedzę odbiorców. Działają też na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych młodzieży oraz zainteresowania licealistów studiami matematycznymi i technicznymi. Działania centrum nigdy nie miały i nie mają charakteru komercyjnego.
PAP – Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk
kol/ ekr/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.