Ambystoma mexicanum to endemiczny słodkowodny gatunek drapieżnego płaza ogoniastego z rodziny ambystomowatych (Ambystomatidae). Cechą charakterystyczną tego gatunku jest zjawisko neotenii, czyli zdolność do rozmnażania się płciowego postaci larwalnej. Taka postać płazów z rodzaju Ambystoma nazywana jest aksolotlem.

Zwierzę od 150 lat interesuje naukowców, przede wszystkim dlatego, że potrafi odtworzyć całe utracone kończyny razem z kośćmi, mięśniami i nerwami, a także naprawiać np. uszkodzenia rdzenia kręgowego czy siatkówki.

Zespół z wiedeńskiego Research Institute of Molecular Pathology (IMP) od długiego czasu zajmuje się analizą molekularnych podstaw tych niezwykłych zdolności. Naukowcy zgromadzili już obszerny zasób wiedzy, m.in. na temat uczestniczących w regeneracji komórek i cząsteczek (doi: 10.1038/nature25458).

Jednak, aby w pełni zrozumieć, co dzieje się w ciele aksolotla, badaczom potrzebna była znajomość jego genomu. Niestety jego poznanie sprawiało duże trudności z dwóch powodów. Po pierwsze jest on ponad dziesięciokrotnie większy od ludzkiego, a po drugie zawiera wiele powtarzających się sekwencji, co może powodować błędy w odczycie.

Badacze z IMP zdołali poradzić sobie z trudnym zadaniem przy użyciu nowoczesnych metod sekwencjonowania genów oraz najnowszych zdobyczy bioinformatyki.

Analiza poznanego genomu przyniosła już wiele informacji o wyjątkowych cechach zwierzęcia. Naukowcy odkryli np., że w regenerujących się tkankach działają pewne geny obecne tylko u aksolotla i innych płazów.

„Mamy teraz w rękach mapę, która pozwoli nam badać, w jaki sposób skomplikowane struktury takie jak nogi mogą odrastać” - mówi jeden z autorów opublikowanej w „Nature” pracy dr Sergej Nowoshilow.

„To punkt zwrotny dla naukowców zajmujących się aksolotlem, prawdziwy kamień milowy w naukowej przygodzie, która rozpoczęła się ponad 150 lat temu” - dodaje badacz.(PAP)

mat/ agt/