DOBRY ZDRAJCA

Na spotkaniu w siedzibie The National Geographic Society zaprezentowano pełny tekst koptyjski wraz z przekładem na języki nowożytne - angielski, francuski i niemiecki.

W przeciwieństwie do ewangelii kanonicznych tekst "Ewangelii Judasza" sugeruje, że Judasz dokonał zdrady na prośbę samego Jezusa.

Opowieść rozpoczyna się słowami o tajemnej relacji z objawienia, które Jezus przekazał w rozmowie Judaszowi Iskariocie.

Kluczowe zdania, które Jezus kieruje do Judasza, brzmią: "ty przewyższysz ich wszystkich, ponieważ poświęcisz w ofierze człowieka, który jest mym odzieniem".

Zdaniem uczonych, oznacza to, że Judasza uważano tu za kogoś, kto mógł pomóc Jezusowi w uwolnieniu się jego duchowej jaźni z fizycznego ciała.

Jezus stwierdza też: "zostaniesz przeklęty przez następne pokolenia i zaczniesz nimi władać”.

W ewangelii nie ma żadnej wzmianki o ukrzyżowaniu i zmartwychwstaniu Jezusa. Tekst kończy się krótkim stwierdzeniem, że Judasz otrzymał trochę pieniędzy i wydał Jezusa oddziałowi, by ten go aresztował.

WYZNAWCY KAINA

Uczeni uważają, że autorami tej ewangelii byli członkowie gnostyckiej sekty kainitów. Z pism wczesnych chrześcijan wiadomo było, że w "Ewangelii Judasza" występuje popularny wśród gnostyków wątek dobrego Judasza.

"Gnostycy twierdzili, że zdrada Judasza była dobra, gdyż sprawiła, że boski Chrystus przez śmierć na krzyżu wyzwolił się z cielesnego Jezusa. Wynikało to z gnostyckiej teologii, według której świat doczesny, materialny i samo ciało ludzkie były złe, a cielesny Jezus uwięził w sobie niematerialnego Zbawiciela-Chrystusa. Swoim postępkiem - uważali gnostycy - Judasz sprowokował wyzwolenie się Zbawiciela z niewoli ciała" - wyjaśnia znawca piśmiennictwa koptyjskiego, ks. prof. Wincenty Myszor.

Dodaje, że teologia katolicka odrzuca rehabilitację Judasza, choć uznaje go za postać tragiczną.

 TAJEMNICZY RĘKOPIS

Choć rękopis "Ewangelii Judasza" znaleziono już w latach 50., to prace nad jego odczytaniem rozpoczęto dopiero kilka lat temu. Manuskrypt liczy 62 strony i zawiera jeszcze dwa inne teksty: "List do Filipa" i "Apokalipsę Jakuba"

Właściciel rękopisu, Mario-Jean Roberty,  szef szwajcarskiej Maecenas Foundation for Ancient Art, rok temu udostępnił światu jedną stronę ewangelii i zapowiedział opublikowanie przekładu przed Wielkanocą 2006 r.

W najbliższą niedzielę 9 kwietnia w kanale telewizyjnym National Geographic zostanie nadany specjalny program o "Ewangelii Judasza".

Powstały w IV-V wieku koptyjski tekst ewangelii był tłumaczeniem z tekstu greckiego napisanego ok. 150-180 roku naszej ery. Wzmiankuje o nim ok. 180 r. Ireneusz z Lyonu, pisząc w pierwszej księdze "Przeciwko gnostykom", że gnostycy posługują się oni "tajnymi objawieniami Judasza-zdrajcy".

Inne ważniejsze ewangelie w języku koptyjskim to: Ewangelia Tomasza, Filipa, Apokryf Jana, Apokalipsa Jakuba i Apokalipsa Pawła. Wszystkie są późniejsze od ewangelii kanonicznych - Mateusza, Łukasza, Marka i Jana.

PAP - Nauka w Polsce, Krzysztof Łapiński, Szymon Łucyk

krx