Dzieło Kopernika, ze słynnym rysunkiem przedstawiającym heliocentryczny układ wszechświata i w pergaminowej okładce z zapisem nutowym, to jeden z najcenniejszych starodruków. Jest to tak zwane drugie wydanie z Bazylei z 1566 roku. Muzeum Warmii i Mazur kupiło je w 1972 roku za 65 tysięcy ówczesnych złotych. Gazeta kosztowała wówczas 50 groszy - mówi dyrektor muzeum Janusz Cygański.

Drugie wydanie nie różniło się zasadniczo od pierwszego, które ukazało się w 1543 roku w Norymberdze. Miało ten sam format, czcionkę, inicjały oraz zawartość.

Starodruk zawiera m.in. list Kopernika do papieża Pawła VI. Astronom zadedykował dzieło papieżowi i prosił go o pomoc i wsparcie, w razie gdyby z powodu ogłoszenia heliocentrycznej teorii spotkały go ataki przeciwników.

Na karcie numer 9 dzieła znajduje się rysunek z heliocentrycznym układem wszechświata. Na okładce księgi widnieje zapis nutowy na
czterolinii - fragment chorałów gregoriańskich z drugiej połowy XV wieku.

Słynny astronom, ale także lekarz i ekonomista Mikołaj Kopernik, jest związany z Olsztynem. W latach 1516-1521 mieszkał w olsztyńskim zamku, gdzie był administratorem dóbr kapituły warmińskiej, czyli gospodarzem i organizatorem życia społeczno-gospodarczego.

W 1517 roku, po kilku miesiącach doświadczeń, wykonał na ścianie zamku własnoręcznie tablicę astronomiczną, dzięki której wykreślił równonoc wiosenną. Było to niezwykle ważne przy ustalaniu dat ruchomych świąt kościelnych, np. Wielkanocy.

PAP - Nauka w Polsce, Agnieszka Libudzka
reo