Sól to jeden z najpopularniejszych minerałów. Spotykamy się z nim niemal codziennie. Nie tylko poprawia smak potraw, ale ma też właściwości konserwujące. Czy jednak wiemy, jaką drogę musiała przebyć szczypta soli, zanim znalazła się w naszej solniczce?
O tym, jak powstaje złoże soli i jak się je eksploatuje - innymi słowy o tajemnicach soli - opowie w sobotę, podczas warszawskiego Festiwalu Nauki, Tomasz Ochmański z Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. http://www.geo.uw.edu.pl
Złoża soli kamiennej, zwanej halitem, powstają w wyniku odparowywania wody ze zbiorników słonowodnych, na obszarach o klimacie gorącym i suchym. W Polsce jej pokłady znajdują się na Zapadlisku Przedkarpackim i na Kujawach. Sól kamienną wydobywa się obecnie w Wieliczce, Bochni i Kłodawie.
\"Powstanie polskich złóż soli związane jest z dwoma wielkimi zbiornikami słonej wody, które istniały w Polsce w różnych okresach geologicznych - cechsztynie (epoce permu) i miocenie (epoce neogenu)\" - wyjaśnia Tomasz Ochmański.
\"Starszymi pokładami soli są te eksploatowane na północy Polski. Powstały one ponad 250 milionów lat temu. Młodsze złoża, znajdujące się w Bochni i Wieliczce, powstały około 15 milionów lat temu\" - przypomina.
Obecnie najbardziej eksploatowanymi złożami są te znajdujące się na Kujawach. W największej polskiej kopalni soli, w Kłodawie, sól wydobywana jest metodą polegającą na odstrzeliwaniu soli w komorach i wydobywaniu jej na powierzchnię ziemi. Nowocześniejsza jest metoda otworowa, stosowana na południu Polski. Polega ona na rozpuszczaniu pokładów soli wodą i wypompowywaniu solanki na powierzchnię.
Światowe złoża soli powstawały głównie w okresach geologicznych od kambru po neogen, na niemal wszystkich kontynentach. Największymi złożami dysponują m.in. Stany Zjednoczone, Rosja, Chiny, Francja i Niemcy.
Współcześnie złoża soli powstają w słonych jeziorach w klimacie pustynnym, m.in. na Pustyni Gobi, w Morzu Martwym, lagunach - jak ta w zatoce morza Kara Bogaz Goł w Turkmenistanie lub w miejscach wydobywania się gazów wulkanicznych.
Wykład Tomasza Ochmańskiego, urozmaicany prezentacjami różnych soli, rysunkami i wykresami, rozpocznie się o godzinie 11.00 na Wydziale Geologii UW przy Al. Żwirki i Wigury 93.
PAP - Nauka w Polsce, Bogusława Szumiec-Presch
16 września 2005
reo
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
