Europejska Agencja Leków (EMA) zainaugurowała kampanię #ItTakesATeam, której rolą jest wzmocnienie współpracy między środowiskiem medycznym, farmaceutami, pacjentami i organizacjami konsumenckimi w walce z narastającymi niedoborami leków w krajach UE.

Jednym z głównych partnerów kampanii zostało European Pediatric Neurology Society (EPNS, Europejskie Towarzystwo Neurologii Dziecięcej), a w działania zaangażowała się m.in. prof. Ilona Kopyta ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, członek zarządu EPNS. Razem z prezydentem EPNS, prof. Kevinem Rostasym, wzięła udział w przygotowaniu materiałów edukacyjnych nagłośniających problem.

Jednym z kluczowych elementów kampanii jest poprawa monitorowania dostępności leków. Jak wyjaśniła prof. Ilona Kopyta, niedobory nie są problemem lokalnym – dotyczą całej Europy i przybierają na sile.

„Wiemy o tym nie tylko z przekazu kolegów-lekarzy pracujących w różnych krajach europejskich, ale także z danych gromadzonych przez EMA” – napisała w informacji prasowej prof. Kopyta.

„Zgodnie z określeniem zastosowanym podczas publicznego webinaru EMA na temat niedoboru leków w krajach UE: »You can’t fix what you can’t see«, a więc: »Nie da się rozwiązać problemu, którego nie dostrzegamy«. Dlatego też jedną z najistotniejszych działań EMA jest monitorowanie dostępności, szczególnie dostępności do tak zwanych leków krytycznych, w krajach UE” - wyjaśniła ekspertka.

Choć kampania koncentruje się na przyszłości i wspólnych działaniach, jej tło stanowią realne kryzysy ostatnich lat. Według lekarki sytuacje, w których pacjent nie otrzymuje potrzebnego leku ani w aptece, ani w szpitalu, stają się coraz częstsze.

„W tak zwanym okresie przejściowym korzystamy z rezerw lekowych, ale i te zapasy są wyczerpywalne. W niektórych przypadkach istnieje możliwość zamiany leku brakującego na jego odpowiednik, bywa jednak i tak, że zamiennik nie istnieje” – podkreśliła prof. Kopyta.

Przypomniała m.in. wiosenny brak leku przeciwpadaczkowego clobazam, kluczowego w terapii niektórych padaczek lekoopornych. „Na terenie szpitala mieliśmy wówczas dostępnych tylko 40 tabletek! (...). Wiem od kolegów z Holandii, że doświadczali tego niedoboru w analogicznym czasie” - dodała.

Przyczyny niedoborów są złożone i obejmują m.in. przenoszenie produkcji do odległych krajów, likwidacje zakładów, długie łańcuchy logistyczne oraz katastrofy naturalne zaburzające produkcję.

Kampania #ItTakesATeam ma mobilizować środowiska medyczne do wyciągania wniosków z poprzednich sezonów infekcyjnych – takich jak niedobory antybiotyków – i przygotowywać kraje europejskie na kolejne. W ramach współpracy dopuszczono możliwość solidarnościowej wymiany leków między poszczególnymi krajami, a EMA zapowiada również zmiany legislacyjne.

„Znajdujemy się na początku drogi, można powiedzieć, że wszyscy dostrzegliśmy problem, lepiej zrozumieliśmy jego złożone przyczyny, ale także – możliwości i rolę pracowników opieki medycznej, a także konsumentów, pacjentów i farmaceutów, w tej trudnej sytuacji” – podkreśliła prof. Kopyta.

EMA i zaangażowane organizacje zapowiedziały dalsze działania edukacyjne i informacyjne. Kluczowym elementem ma być także sprawny przepływ informacji między hurtowniami, farmaceutami i lekarzami o kończących się zapasach leków, co – jak oceniono podczas webinaru – jest warunkiem szybkiego reagowania na nieuniknione przerwy w dostawach.

W inicjatywę włączyły się również European Patients Forum (EPF, Europejskie Forum Pacjentów)) oraz European Consumers Organisation (BEUC, Europejska Organizacja Konsumentów). (PAP)

jms/ agt/