W czwartek w Warszawie odbyło się Zgromadzenie Ogólne PAN (ZO PAN), poświęcone przygotowanemu przez resort nauki projektowi nowelizacji ustawy o PAN. W przyjętym na zakończenie sesji stanowisku ZO PAN podkreśliło, że projekt „budzi bardzo poważne zastrzeżenia zarówno co do merytoryki, jak i przyspieszonego trybu procedowania”.

Goszczący na spotkaniu minister Wieczorek prosił, by nie używać "wojennego tonu" w dyskusji o projekcie, bo "ani minister, ani rząd, ani parlament nie będzie walczył z Polską Akademią Nauk".

"Przed nami jeszcze kilka miesięcy dialogu. Szerokie konsultacje społeczne. Czekamy na państwa propozycje, czekamy na konkretne propozycje rozwiązań" - dodał. Zadeklarował, że jeszcze przed 15 września zorganizuje spotkanie, na którym przedstawiciele PAN będą mogli jeszcze raz odnieść się do kluczowych zapisów projektu noweli. "Już dzisiaj na to spotkanie zapraszamy i bez dyskusji z państwem nic się w tym zakresie nie stanie" - zapewnił szef resortu nauki.

Podkreślił przy tym, że członkowie PAN mają prawo do swoich ocen proponowanej ustawy. "Natomiast to nie znaczy, że w takiej formule ten projekt będzie przedstawiony pod obrady polskiego parlamentu" - powiedział.

Dodał, że po czwartkowej dyskusji Zgromadzenia Ogólnego PAN resort nauki odniesie się do zgłoszonych uwag. "Przedyskutujemy to i po 16 września drugi, ostateczny kształt tej ustawy będziemy próbowali wypracować” – zapowiedział minister nauki i szkolnictwa wyższego.

Zapewnił również, że "zapisy ustawy żadnego upolitycznienia nie spowodują”.

Projekt noweli krytykowała podczas czwartkowego spotkania była RPO, członkini PAN, prof. Ewa Łętowska. „Nie zaczyna się dyskusji i projektów legislacyjnych, jeżeli się nie ma koncepcji ustawy. To nie chodzi o zapisy i poprawki do tekstu, tylko o koncepcję” - wskazała.

A prezes PAN prof. Marek Konarzewski dodał: „My walczymy o przetrwanie jako instytucja i to jest nasza konstatacja, że ta ustawa to przetrwanie, niestety, stawia pod znakiem zapytania”. Wyraził nadzieję, że z projektu ustawy zostanie wykreślony m.in. artykuł, który – jak to opisał - umożliwi ministrowi nauki „przenoszenie składników majątku PAN”.

Odnosząc się m.in. do słów tych obojga członków Zgromadzenia Ogólnego PAN, minister Dariusz Wieczorek powiedział: „Jeżeli byśmy się w czymś nie zgadzali, nie dogadali (…), czego się nie spodziewam, to też trzeba uczciwie to zakomunikować: w tym zakresie minister ma taką propozycję, a środowisko ma taką. Ale to jest następny etap, do dyskusji parlamentarnej”.

Pokreślił, że ministerstwo nauki ma koncepcję reformy PAN i „filozofia jest taka, (…) żeby Polska Akademia Nauk była silnym podmiotem w całej strukturze ministerstwa nauki”, a z tym wiązałaby się również ściślejsza kontrola resortu nad PAN.

Zapewnił, że resort nie będzie wpływać „na żadne badania naukowe, na to, co instytuty będą robić, co PAN będzie robił”. „Nie będziemy zabierać nikomu majątku, bo nie mamy do tego prawa” – przekonywał.

Podsumowując wystąpienie ministra Wieczorka, prezes PAN prof. Marek Konarzewski zaznaczył, że szef resortu nauki „nie uspokoił” przedstawicieli PAN. „Absolutnie będziemy obstawać przy tych rozwiązaniach, które uczynią Akademię silniejszą. Oby te rozwiązania były takimi, co do których się wspólnie zgodzimy, bo na razie ten rozdźwięk jest, jak sądzę, aż nadto widoczny” – podkreślił.

W przyjętym na zakończenie sesji stanowisku członkowie krajowi PAN wskazali, że nowelizacja „prowadzi do centralizacji władzy, ograniczenia autonomii PAN i funkcjonujących w jej ramach procesów demokratycznych”. Dezaprobatę Zgromadzenia Ogólnego budzą też proponowane zmiany w strukturach decyzyjnych PAN oraz nadzorze nad tą instytucją i jej instytutami.

Najwyższy organ Akademii ubolewa, że żadne rozwiązania zaproponowane w przygotowanym przez środowisko PAN projekcie jej reformy „nie trafiły do ustawy ministerialnej”.

„Wierzymy, że głos naukowców zostanie uszanowany, a konstruktywna dyskusja przyniesie dobre rozwiązania. Jesteśmy otwarci na debatę i merytoryczną obronę naszych propozycji, aby wspólnie wypracowany akt prawny odzwierciedlał potencjał Akademii” – napisali w konkluzji uczestnicy 152. ZO PAN.

Projekt ustawy od początku budził niezadowolenie członków Polskiej Akademii Nauk. Wkrótce po jego opublikowaniu, na początku lipca br. prezes PAN prof. Marek Konarzewski w rozmowie z PAP ocenił, że zmiany w niej ujęte nie będą służyły ugruntowaniu silnej pozycji tej instytucji, ale obniżą i zdegradują jej rangę. Jego zdaniem celem noweli jest „przejęcie majątku PAN i wprowadzenie niewspółmiernego nadzoru nad jej finansami i nieruchomościami”. Ubolewał, że przedstawiciele PAN nie zostali zaproszeni, by wyrazić swoje zdanie na temat projektu.(PAP)

Nauka w Polsce, Anna Bugajska

abu/ agt/ bar/