Human Immunome Project (HIP) to globalna inicjatywa naukowa non-profit, która właśnie opublikowała swój plan naukowy. To szczegółowy plan działania w oparciu o sieć globalnych ośrodków badawczych, mający doprowadzić do powstania największego i najbardziej zróżnicowanego zbioru danych immunologicznych na świecie. Dane te zasiliłyby następnie publicznie dostępne modele układu odpornościowego.

„Układ odpornościowy jest centralnym punktem ludzkiego zdrowia, a nasz nowo opublikowany plan naukowy przedstawia wykonalną, globalną strategię odkrywania sekretów układu odpornościowego i wykorzystania jego możliwości w celu poprawy zdrowia wszystkich” – powiedział dr Hans Keirstead, dyrektor generalny Human Immunome Project.

Ludzki układ odpornościowy jest jednym z najbardziej złożonych systemów, jakie istnieją. Od jego sprawności zależy, czy przetrwamy okres niemowlęcy, na jakie choroby zachorujemy, jak się starzejemy i jak długo będziemy żyć. Zrozumienie układu odpornościowego jest kluczem do walki z chorobami i poprawy zdrowia. Jednak stopień skomplikowania tego układu sprawia, że trudno choćby w części wykorzystać jego potencjał.

Dopiero niedawne postępy w monitorowaniu układu odpornościowego oraz rozwój sztucznej inteligencji dostarczyły narzędzi potrzebnych do szybkiego przetwarzania danych, modelowania układu odpornościowego, zrozumienia różnic w jego funkcjonowaniu u poszczególnych osób oraz opracowania ukierunkowanych podejść do wydłużania długości życia i zwalczania chorób.

Jednak wciąż dostępny jest mniej niż jeden procent danych immunologicznych niezbędnych do zrozumienia funkcji i różnorodności układu odpornościowego w globalnej skali. Stąd pierwszą misją HIP jest generowanie na dużą skalę różnorodnych zbiorów danych immunologicznych.

Dlatego powstaje sieć globalnych ośrodków badawczych, które odzwierciedlają różnorodność ludzkości (ze względu na wiek, pochodzenie etniczne, lokalizację geograficzną, płeć i status społeczno-ekonomiczny) oraz reakcje immunologiczne. Dane będą generowane etapowo i udostępniane za pomocą opracowanych przez HIP zestawów do monitorowania odporności — zbioru testów i procedur operacyjnych, które ułatwiają szybkie, niezawodne i ustandaryzowane gromadzenie danych na całym świecie.

W rezultacie mają powstać zbiory danych, które umożliwią naukowcom ocenę zmian rozwojowych i zależnych od wieku oraz komputerowe bazy danych dotyczących zdrowia różnych grup populacji na całym świecie.

Trwają prace nad utworzeniem pierwszych ośrodków pilotażowych — maksymalnie 10 najnowocześniejszych ośrodków, które będą gromadzić dane, pomogą udoskonalić model ośrodka i przygotować HIP do działania na pełna skalę. Ośrodki te będą rozmieszczone na całym świecie, ze szczególnym naciskiem na Globalne Południe i Afrykę Subsaharyjską.

W miarę postępu gromadzenia danych w ramach projektu HIP rozpocznie się opracowywanie modeli sztucznej inteligencji – najpierw predykcyjnych (prognozujących), a następnie mechanistycznych – które pogłębią naszą wiedzę na temat odpowiedzi immunologicznych oraz trajektorii zdrowia poszczególnych osób i całej populacji. Modele te zapewnią całościowy obraz układu odpornościowego i wyposażą naukowców w nowe narzędzie umożliwiające postęp w opracowywaniu leków, wzmocnienie medycyny spersonalizowanej i wydłużenie okresu zdrowia. Te dane i modele dodatkowo pozwolą uzyskać nową wiedzę dotyczącą niemal wszystkich schorzeń, w tym kluczowych globalnych wyzwań zdrowotnych związanych ze zdrowiem matek, starzeniem się i pogorszeniem funkcji poznawczych oraz ewolucją chorób.

„Projekt Human Immunome znajduje się w czołówce odkryć naukowych i ma wyjątkową pozycję, aby zapewnić społecznościom naukowym i medycznym wiedzę i narzędzia umożliwiające wprowadzanie innowacji w zakresie nowych metod diagnostycznych, leków, szczepionek i immunoterapii, które mogą leczyć choroby, wydłużać okres zdrowia i umożliwić wszystkim bardziej spersonalizowaną i skuteczniejszą opiekę zdrowotną. Nie mógłbym być bardziej dumny z przewodzenia tym globalnym wysiłkom” – powiedział dr Keirstead.

Światowy Dzień Immunologii przypada 29 kwietnia.

Więcej szczegółów na stronie projektu - https://www.humanimmunomeproject.org/ (PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/