Autorami badania (http://dx.doi.org/10.1126/science.abl8621) są naukowcy z Northwest University w Chinach, University of Bristol w Wlk. Brytanii i University of Western Australia. Zbadali oni, w jaki sposób tzw. małpy Starego Świata, czyli inaczej koczkodanowce lub małpy wąskonose zwierzokształtne, żyjące w rozmaitych strefach klimatycznych - od tropikalnych lasów po zaśnieżone góry - przystosowywały się do różnych warunków i jak wpłynęło to na ich organizację społeczną.

Skupiono się właśnie na tych zwierzętach, ponieważ można wśród nich wyodrębnić cztery różne typy organizacji społecznej, co stanowi dobry model do badania mechanizmów związanych z ewolucją społeczną.

Badacze jednocześnie analizowali i zestawiali ze sobą dane ekologiczne, geologiczne, kopalne, behawioralne i genomiczne. Dzięki temu odkryli, że naczelne zamieszkujące chłodniejsze środowiska mają tendencję do życia w większych i bardziej złożonych grupach.

Zidentyfikowali także przyczynę takiego stanu rzeczy: okresy zlodowacenia w ciągu ostatnich 6 milionów lat sprzyjały selekcji genów zaangażowanych w metabolizm energetyczny związany z zimnem i w regulację neurohormonalną. Dlatego małpy żyjące w ekstremalnie zimnych miejscach rozwinęły bardziej wydajne szlaki hormonalne związane z dopaminą i oksytocyną, które są zaangażowane z matczyną opiekę nad potomstwem. Doprowadziło to do wydłużenia okresu karmienia piersią oraz ogólnego wzrostu przeżywalności niemowląt.

Poza tym te same zmiany te wzmocniły również relacje między osobnikami, zwiększyły tolerancję pomiędzy samcami i umożliwiły ewolucję społeczności od małych grup składających się z jednego samca i wielu samic do dużych, złożonych społeczeństw.

"Nasze badanie jako pierwsze na świecie zidentyfikowało genetycznie regulowaną adaptację powiązaną z ewolucją systemów społecznych u naczelnych - podkreśla jeden ze współautorów publikacji dr Kit Opie z Wydziału Antropologii i Archeologii Uniwersytetu w Bristolu. - Daje to zupełnie nowy pogląd na mechanizmy leżące u podstaw ewolucji behawioralnej naczelnych i może być wykorzystane do lepszego zrozumienia społecznych zmian ewolucyjnych także u ludzi".

"Zmiany klimatu stają się niezwykle ważnym czynnikiem wpływającym na żyjące obecnie zwierzęta. Dlatego mamy nadzieję, że nasze badanie uświadomi potrzebę bacznego obserwowania, czy i jak wpływają na dalszą ich ewolucję społeczną" - mówi kolejny współautor dr Cyril Grueter.

"Odkrycie, że złożone społeczeństwa wielopoziomowe mają korzenie sięgające wydarzeń klimatycznych z bardzo odległej przeszłości, ma również implikacje dla rekonstrukcji ludzkiego systemu społecznego, który jest niezwykle złożony i wielopoziomowy" - podsumowuje. (PAP)

Katarzyna Czechowicz

kap/ zan/